گسترش دورکاری، تنظیم یک قرارداد دورکاری قانونی و شفاف را هم برای کارفرماها هم کارمندان، ضروری ساخته است. این مقاله به بررسی جامع حقوق دورکاری ۱۴۰۴، انواع قرارداد کار دورکاری و نکات کلیدی نمونه فرم دورکاری می‌پردازد. همچنین، موضوعاتی چون تفاوت قرارداد دورکاری بدون بیمه و قرارداد دورکاری با بیمه، ملاحظات نمونه قرارداد فریلنسری رایگان، جزئیات pdf فرم قرارداد دورکاری و قرارداد ریموت را پوشش داده و به حقوق و مزایای قرارداد دورکاری و الزامات حسابداری دورکاری برای سال جدید خواهیم پرداخت.
قرارداد دورکاری چیست؟
قرارداد دورکاری، که گاهی از آن با عنوان «قرارداد کار از راه دور» نیز یاد میشود، یک دسته نوین در تعریف قرارداد کار و انواع قرارداد محسوب میشود. در تعریف دقیق‌تر، این قرارداد سندی قانونی است که به موجب آن، کارمند متعهد میشود تمام یا بخش قابل توجهی از وظایف شغلی محوله خود را به جای حضور فیزیکی مستمر در محل کار تعیین شده توسط کارفرما (مانند دفتر شرکت یا کارخانه)، از مکانی دیگر که معمولا منزل شخصی کارمند است، و با بهره‌گیری از ابزارهای ارتباطی و فناوری اطلاعات (مانند رایانه، اینترنت، تلفن و نرم‌افزارهای تخصصی) به انجام برساند.
اهمیت این قرارداد در آن است که چارچوب قانونی و مشخصی را برای یک رابطه کاری که خارج از نظارت مستقیم و فیزیکی کارفرما صورت می‌پذیرد، تعریف و تبیین میکند. قرارداد دورکاری باید به طور کامل تابع اصول و مقررات بنیادین قانون کار ایران باشد؛ این بدان معناست که حقوق اساسی کارگر مانند حق دریافت حداقل دستمزد، برخورداری از مرخصی‌های قانونی، محدودیت ساعات کار و سایر حمایت‌های پیش‌بینی شده در قانون کار، در مورد کارمندان دورکار نیز لازم‌الرعایه است.
البته، در مواردی که ماهیت خاص دورکاری، اجرای برخی از این مقررات را به شکل سنتی با چالش مواجه سازد (برای مثال، نحوه محاسبه دقیق ساعات اضافه‌کاری یا برخی جنبه‌های ایمنی و بهداشت محیط کار)، قرارداد باید با توافق طرفین و با هدف رعایت حقوق اساسی آن‌ها، شامل راهکارهای انطباقی و شفاف باشد.
از این رو، شفاف‌سازی دقیق و کامل مواردی همچون شرح وظایف و مسئولیت‌های کارمند، تعیین دقیق ساعات کاری و نحوه ثبت آن‌ها، روش‌های نظارت و ارزیابی عملکرد از سوی کارفرما، تعهدات طرفین در قبال یکدیگر، الزامات مربوط به حفظ محرمانگی اطلاعات شرکت، چگونگی تامین و پشتیبانی تجهیزات مورد نیاز برای کار، نحوه پرداخت هزینه‌های احتمالی ناشی از دورکاری (مانند هزینه اینترنت یا برق مصرفی)، و به ویژه تعیین دقیق حقوق و مزایای متعلقه به کارمند، از ارکان اساسی و لاینفک یک قرارداد دورکاری جامع و قانونی به شمار می‌روند. عدم توجه به این جزئیات می‌تواند منجر به بروز سوء تفاهم و اختلافات آتی شود.
انواع قرارداد دورکاری
مهم‌ترین تمایز در قراردادهای دورکاری از منظر قانونی و حسابداری، پوشش بیمه‌ای کارمند است:
قرارداد دورکاری بدون بیمه
عبارت «قرارداد دورکاری بدون بیمه» گاهی به اشتباه برای همکاری با فریلنسرها (پیمانکاران مستقل) به کار می‌رود. اگر رابطه کاری مشمول قانون کار باشد (تبعیت از کارفرما و دریافت مزد در قبال کار معین)، کارفرما مکلف به پرداخت حق بیمه است. بنابراین، یک قرارداد کار دورکاری قانونا نمی‌تواند «بدون بیمه» باشد. قراردادهای فریلنسری که ماهیت استخدامی ندارند، ممکن است شامل الزام بیمه از سوی سفارش‌دهنده نباشند و فرد خود مسئول بیمه خویش‌فرما است.
قرارداد دورکاری با بیمه
این شکل استاندارد و قانونی قرارداد دورکاری برای کارمندان تابع قانون کار است. کارفرما موظف است حق بیمه کارمند دورکار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. این امر برخورداری کارمند از مزایای قانونی بیمه (درمان، بازنشستگی، بیکاری و…) را تضمین میکند. تمامی حقوق و مزایای قرارداد دورکاری، از جمله حقوق پایه، مزایای قانونی، و در صورت تحقق شرایط، اضافه‌کاری، در این نوع قرارداد نیز باید رعایت شود.
نمونه فرم دورکاری
یک نمونه فرم دورکاری قانونی یا pdf فرم قرارداد دورکاری باید شامل بندهای اساسی زیر باشد:
- مشخصات طرفین: اطلاعات کامل هویتی و تماس کارمند و کارفرما.
- موضوع و شرح وظایف: تعریف دقیق کار، مسئولیت‌ها و وظایف دورکاری.
- محل انجام کار: تعیین محل اصلی دورکاری.
- مدت قرارداد: موقت یا دائم بودن قرارداد.
- ساعات کاری و ارتباط: ساعات موظفی، نحوه ثبت حضور (در صورت لزوم) و کانال‌های ارتباطی.
- حقوق و مزایا: میزان حقوق پایه (مطابق حقوق دورکاری ۱۴۰۴)، سایر مزایا، نحوه محاسبه اضافه‌کاری و زمان‌بندی پرداخت.
- تجهیزات و هزینه‌ها: مسئولیت تامین تجهیزات (لپ‌تاپ، اینترنت) و نحوه جبران هزینه‌های مرتبط.
- محرمانگی و امنیت: تعهد به حفظ اطلاعات محرمانه و رعایت پروتکل‌های امنیتی.
- نظارت و ارزیابی: چگونگی نظارت و ارزیابی عملکرد.
- مرخصی‌ها: نحوه استفاده از انواع مرخصی طبق قانون کار.
- شرایط فسخ: موارد و تشریفات قانونی خاتمه قرارداد.
- حل اختلاف: مرجع حل اختلاف (هیئت‌های وزارت کار).
متن قرارداد دورکاری قانونی است؟
بله، متن قرارداد دورکاری اگر مطابق با اصول قانون کار ایران و سایر مقررات آمره تنظیم شود، کاملا قانونی و لازم‌الاجرا است. قرارداد ریموت، مادامی که حقوق اساسی کارگر مانند حداقل دستمزد، ساعات کار قانونی، مرخصی‌ها، حق بیمه و سایر مزایای قانونی را رعایت کند، اعتبار قانونی دارد.
قوانین دورکاری
در ایران، «قانون دورکاری» مجزا وجود ندارد، اما قراردادهای دورکاری تابع «قانون کار» هستند:
- آیین‌نامه دورکاری: پیش‌نویس‌ها و آیین‌نامه‌هایی از سوی وزارت کار مطرح شده که به شرایط و الزامات دورکاری پرداخته‌اند. اطلاع از آخرین نسخه‌های مصوب ضروری است.
- اصول کلی قانون کار: موادی مانند ماده ۲ (تعاریف)، ماده ۷ (قرارداد کار)، مواد مربوط به مزد و مزایا (۳۴ به بعد)، ساعات کار (۵۱ به بعد)، تعطیلات و مرخصی‌ها (۶۲ به بعد) و ماده ۱۴۸ (الزام به بیمه) بر این قراردادها حاکم است.
- عدم تبعیض: کارمندان دورکار نباید در مقایسه با کارمندان حضوری مشابه، از نظر حقوق، مزایا و فرصت‌های شغلی مورد تبعیض قرار گیرند، مگر تفاوت‌های توجیه‌پذیر ناشی از ماهیت دورکاری.
نکات مهم دورکاری در حسابداری
حسابداری دورکاری مستلزم توجه به نکات زیر است:
- محاسبه دقیق حقوق و دستمزد: شامل حقوق پایه حقوق دورکاری ۱۴۰۴، مزایا و اضافه‌کاری مستند. استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد دقیق ضروری است.
- پرداخت حق بیمه: کارفرما مکلف به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی (۲۳% سهم کارفرما، ۷% سهم کارگر) است.
- مدیریت هزینه‌های دورکاری: در صورت توافق بر پرداخت هزینه‌هایی چون اینترنت توسط کارفرما، سازوکار شفاف ثبت این هزینه‌ها لازم است.
- مدیریت اموال شرکت: تجهیزات در اختیار کارمند دورکار باید به دقت در دفاتر و سیستم اموال ثبت شود.
- ثبت اسناد: تمامی توافقات و پرداخت‌ها باید مستند و بایگانی شوند. یک نرم افزار حسابداری مناسب به این امر کمک میکند.
- مالیات حقوق: حقوق کارمندان دورکار مشمول مالیات بر درآمد حقوق است و کارفرما مکلف به کسر و پرداخت آن است.
جمع بندی
قرارداد دورکاری ابزاری حیاتی برای تنظیم روابط کاری نوین است. با توجه به الزامات حقوق دورکاری ۱۴۰۴، تنظیم قراردادی جامع که در آن وظایف، حقوق، بیمه و مسائل حسابداری دورکاری به دقت لحاظ شده باشد، برای کارفرمایان و کارمندان ضروری است. این امر به حفظ حقوق طرفین، افزایش بهره‌وری و رضایت شغلی کمک میکند. راهکارهای نرم‌افزاری مانند نرم افزار حسابداری شرکتی سپیدار می‌توانند مدیریت یکپارچه امور مالی و پرسنلی دورکاران را تسهیل کنند.
سوالات متداول
تعطیلی به صورت دورکاری یعنی چه؟
به وضعیتی گفته میشود که محل کار فیزیکی به دلایلی تعطیل اعلام میشود، اما کارمندان موظفند وظایف خود را از راه دور ادامه دهند. فعالیت کاری متوقف نشده، صرفا شکل انجام آن تغییر میکند.
قرارداد دورکاری چیست؟
قرارداد دورکاری توافقی رسمی بین کارفرما و کارمند است که طبق آن، کارمند وظایفش را خارج از محیط کار سنتی و با استفاده از فناوری اطلاعات انجام می‌دهد و تابع مقررات قانون کار است.