حق اولاد یا کمک عائله‌مندی یکی از مواردی است که در قسمت حقوق و مزایای فیش حقوقی دیده می‌شود. افرادی که در مشاغل دولتی و خصوصی فعالیت میکنند و تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند، در صورتی که فرزند داشته باشند می‌توانند از حق اولاد و عائله‌مندی نیز بهره مند شوند. هدف از پرداخت حق اولاد نیز کمک بیشتر به افراد شاغل و افزایش رفاه اجتماعی است؛ اما حق اولاد چیست و دقیقاً شامل چه افرادی می‌شود؟ چطور می‌توانیم حق اولاد را محاسبه کنیم؟ برای پاسخ دادن به این سؤالات پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه سپیدار سیستم باشید.
حق اولاد چیست؟ آیا حق عائله‌مندی همان حق اولاد است؟
مطابق با قانون تمامی کارگران و کارمندانی که دارای فرزند هستند باید مبلغی را به عنوان حق اولاد در پایان ماه دریافت کنند. در پاسخ به این سؤال که حق اولاد یا حق عائله‌مندی چیست، به زبان ساده می‌توانیم بگوییم حق اولاد کمک هزینهای برای مخارج فرزندان بیمه شدگان تأمین اجتماعی است. اما تفاوت کمک هزینه عائله‌مندی و حق اولاد کارمندان دولت با بخش خصوصی در چیست؟ کمک عائله‌مندی در بخش خصوصی همان حق اولاد است. اما برای کسانی که در بخشهای دولتی کار میکنند حق اولاد با حق عائله‌مندی تفاوت دارد. در واقع کارمندان دولتی در کنار دریافت حق اولاد از کمک هزینه عائله‌مندی برای همسر نیز برخوردار میشوند.
محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل را به سپیدار بسپارید
ثبت اطلاعات و محاسبه حقوق کارکنان
تهیه دیسکت‌های قانونی بیمه و مالیات
تهیه و ارسال لیست مالیات حقوق
اتصال به سیستم ورود و خروج کارکنان
تهیه دیسکت پرداخت حقوق برای تمامی بانک‌ها
طبق قانون حق اولاد یا عائله‌مندی کارگران بخش خصوصی تنها به دو فرزند پرداخت می‌شد. با این حال از سال 1394 به بعد، به دلیل قوانین حمایتی از افزایش جمعیت، این محدودیت برداشته شد و حالا کارگران برای تمامی فرزندان خود حق اولاد دریافت میکنند. از طرفی این قانون مختص مردان یا زنان نیست. هم مردان و زنان شاغل دارای فرزند، شامل دریافت حق اولاد میشوند. حسابداران شرکت‌ها می‌توانند با کمک نرم افزار مالی حق اولاد را محاسبه و در فیش حقوقی وارد کنند.
طرح اصلاح بند (4) ماده (68) قانون مدیریت خدمات کشوری
کمک‌هزینه عائله‌مندی و اولاد به تمامی کارمندان شاغل و بازنشسته و وظیفه‌بگیر مشمول این قانون اعم از زن و مرد معادل 800 امتیاز و برای هر فرزند معادل 200 امتیاز است. حداکثر سن برای اولادی که از مزایای این بند استفاده میکنند به شرط ادامه تحصیل و نیز غیرشاغل بودن فرزند، بیست و پنج سال تمام و نداشتن شوهر برای اولاد اناث خواهد بود. فرزندان معلول و از کارافتاده کلی به تشخیص مراجع پزشکی ذی‌ربط مشمول محدودیت سقف سنی مزبور نیستند.
حق اولاد در قانون کار; حق اولاد به چه کسانی تعلق میگیرد ؟
ماده 86 قانون تأمین اجتماعی به صراحت در مورد کمک عائله‌مندی یا حق اولاد کارگران تحت پوشش تأمین اجتماعی صحبت می‌کند. طبق ماده 86 قانون تأمین اجتماعی، کمک عائله‌مندی به فرزندان پرداخت‌می‌شود. شروط آن عبارت است از:
- بیمه شده حداقل سابقه پرداخت حق بیمه 720 روز کار را داشته باشد.
- سن فرزندان او از هجده سال کمتر باشد. یا منحصراً به‌تحصیل اشتغال داشته باشند تا پایان تحصیل یا در اثر بیماری‌یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون‌های پزشکی موضوع ماده ۹۱ این‌قانون قادر به کار نباشند.
البته همانطور که اشاره کردیم، بر اساس قوانین حمایتی جدید، محدودیت هر دو فرزند برداشته شده و در حال حاضر برای تمامی فرزندان محاسبه می‌شود. علاوه بر این، طبق قانون کار، موارد زیر نیز جزو شرایط حق اولاد هستند:
- کارگر مشمول مقررات قانون تأمین اجتماعی باشد به عبارت دیگر، بیمه شده تأمین اجتماعی باشد.
- در مواردی که زن و مرد هر دو در یک کارگاه مشغول به فعالیت باشند، در صورت داشتن شرایط فوق هر کدام به تنهایی محق دریافت کمک عائله‌مندی هستند.
در قانون در مورد مشمول شدن حق اولاد در بیمه و مالیات نیز صحبت شده است که در ادامه به آن می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید معافیت های مالیات حقوق را مطالعه کنید.
نحوه محاسبه حق اولاد و کمک هزینه عائله‌مندی چگونه است؟
بر اساس ماده 86 قانون حق اولاد تامین اجتماعی، میزان کمک حق عائله‌مندی یا میزان حق اولاد باید معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده در مناطق مختلف برای هر فرزند در ماه باشد. برای محاسبه حق اولاد بخش خصوصی , باید حداقل دستمزد روزانه آن سال را در عدد 3 ضرب کرده و حاصل را در تعداد فرزندان ضرب نمائیم .
عائله‌مندی در بخش خصوصی همان حق اولاد است, ولی برای کسانی که در بخش دولتی کار میکنند و از نظام هماهنگ پرداخت حقوق پیروی میکنند. حق عائله‌مندی جدا از حق اولاد است و حق اولاد تا سه فرزند پرداخت می‌گردد. .
حق اولاد برای یک فرزند در بخش دولتی = 14% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
عائله‌مندی در بخش دولتی= 70% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
علاوه بر محاسبه حق اولاد و کمک هزینه عائله‌مندی که در بخش خصوصی و دولتی متفاوت است. عیدی کارگران و کارمندان نیز به شکل متفاوتی محاسبه می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید جدول عیدی کارگران را مشاهده کنید.
مبلغ حق اولاد در سال 1403 چقدر است؟حق اولاد و عائله‌مندی کارمندان در سال 1403
اگر کارگری، دارای یک فرزند باشند، حداقل مزد روزانه کارگر یعنی مبلغ 2,388,728 ریال را در عدد 3 ضرب کرده که در این صورت حق اولاد مبلغ 7,166,184 ریال، معادل 716 هزار و 618 تومان خواهد بود. هم چنین، برای اولین بار، در سال جاری، به هر کارگر (اعم از زن و مرد) مبلغ 500 هزار تومان، به عنوان حق عائله‌مندی یا همان حق همسر، پرداخت خواهد شد. در ضمن کمک هزینه حق فرزند طبق قانون خدمات کشوری 400 هزار تومان و کمک هزینه عائله‌مندی مطابق با قانون خدمات کشوری 900 هزار تومان درنظر گرفته شده است.
آیا حق اولاد مشمول بیمه است؟
مزایای مانند بن کارگری، بن مسکن، حق اولاد جز مزایای شاغل بودن است و ارتباطی با شغل ندارد ولی در بخشنامه مالیاتی اشاره‌ای به مشمول مالیات نشدن موارد مذکور وجود ندارد. با بررسی قوانین مالیات حقوق به این نتیجه می‌رسیم که حق اولاد و عائله‌مندی مشمول مالیات میشوند. در مقابل اما حق اولاد جزو موارد معاف از بیمه است و شامل بیمه نمی‌شود.
آیا پرداخت حق اولاد در کارگاه‌های صنفی نیز الزامی است؟
کارگری که به مدت 720 روز سابقه پرداخت حق بیمه به صندوق تامین اجتماعی داشته باشد و مشمول قانون کار نیز باشد، می‌تواند از حق عائله‌مندی استفاده نماید. میزان هزینه آن به ازای هر فرزند، حداقل حقوق سه روز فرد در آن سال خواهد بود. همچنین فرزندان باید یا زیر 18 سال باشد و یا محصل و اگر هم مشغول به تحصیل نبود باید شاغل نباشد. علت شاغل نبودن فرد هم فقط و فقط در این صورت است که فرزند بیمار یا نقص عضو باشد و این مورد هم باید حتما به تایید سازمان تامین اجتماعی برسد.
در صورت عدم پرداخت حق اولاد توسط کارفرما چه باید کرد؟
همانطور که گفته شد، حق عائله‌مندی یا حق اولاد یکی از مزایای جانبی حقوق و دستمزد شاغلان مشمول قانون کار است. پرداخت حق اولاد بر عهدهٔ کارفرما است و باید هنگام پرداخت حقوق، برای کارمند واریز شود.این مبلغ هرساله بیشتر می‌شود و برابر با 3 برابر حداقل مزد روزانه کارگر برای هر فرزند در ماه است.مطابق با تبصره ماده 87 قانون تامین اجتماعی، در صورت بروز هرگونه اختلاف با کارفرما و عدم پرداخت حق اولاد توسط وی، می‌توانید به شورای مراجع حل اختلاف اداره کار رجوع کرده و مشکل را حل کنید.
معایب حق اولاد چیست؟
از مهم‌ترین ترین معایب حق اولاد آن است که کارگر باید برای دریافت این حق، 720 روز سابقه داشته باشد. یعنی کارگران باید تقریباً 2 سال صبر کنند تا بتوانند حق اولاد را از کارفرما دریافت کنند. از دیگر معایب حق اولاد آن است که بسیاری از کارگران نیز به دلیل ترس از دست دادن کار، از کارفرما بابت عدم دریافت حق اولاد شکایت نمی‌کنند. مطابق ماده 68 قانون تامین اجتماعی، یکی از شرایط پرداخت حق اولاد آن است که بیمه‌شده حداقل سابقه پرداخت حق بیمه به مدت 720 روز کاری را داشته باشد. البته چیزی که به گوش می‌رسد این است که در تصمیمات جدید شورای عالی کار قرار است این شرط حذف شود.
محاسبه حق اولاد با کمک نرم افزارهای مالی سپیدار
در این مقاله سعی کردیم به این سؤال پاسخ دهیم که حق اولاد چیست و با نحوه محاسبه حق اولاد و کمک هزینه عائله‌مندی برای کارگران بخش خصوصی و کارمندان بخش دولتی آشنا شدیم و دریافتیم که حق اولاد به چند فرزند تعلق میگیرد. شما می‌توانید با کمک نرم افزارهای حسابداری سپیدار سیستم به راحتی حق اولاد و سایر حقوق و مزایا ثابت را در فیش حقوقی کارکنان، کارگران و کارمندان خود محاسبه کنید. برای شروع کافی است تا همین حالا نرم افزار مورد نیاز خود را تهیه کنید و آموزش استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری را آغاز کنید.
سوالات متداول
آیا حق عائله‌مندی همان حق اولاد است؟
حق اولاد کمک هزینهای برای مخارج فرزندان بیمه شدگان تأمین اجتماعی است. کمک عائله‌مندی در بخش خصوصی همان حق اولاد است. اما برای کسانی که در بخشهای دولتی کار میکنند حق اولاد با حق عائله‌مندی تفاوت دارد. در واقع کارمندان دولتی در کنار دریافت حق اولاد (تا سه فرزند) از کمک هزینه عائله‌مندی برای همسر نیز برخوردار میشوند.
مبلغ حق اولاد در سال 1403 چقدر است؟
مبلغ حق اولاد سال 1403، 7,166,184 ریال درنظر گرفته شده است.