بازرگانی و تجارت از آن دست مشاغلی است که قدمتشان به طول عمر تاریخ میرسد. بشر همین که توانست از جایی به جای دیگر نقل مکان کند، به فکر سوداگری نیز افتاد. حتی زمانی که هنوز پولی در کار نبود، تجارت و بازرگانی رواج داشته است. این روند هیچ گاه در تاریخ قطع نشده فقط دستخوش تغییراتی شده است. مثلا در دوران ما داشتن کارت بازرگانی از شرایط اولیه برای صادرات و واردات کالا است. علاوه بر این عواملی نظیر عضویت در اتاق بازرگانی نیز بسیار مهم است. اگر شما هم از فعالان این عرصه هستید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا نکاتی را پیرامون این موضوعات با شما در میان بگذاریم.
چرا عضویت در اتاق بازرگانی مهم است؟
بسیاری از صاحبان کسب و کار، تمام سعی خود را میکنند که به عضویت اتاق بازرگانی دربیایند. اما مگر عضویت در این نهاد چه امتیازاتی دارد که چنین تمایلی وجود دارد؟ در واقع عضویت در اتاق بازرگانی از چند وجه برای کاسبان کسب و کار مهم است؛ زیرا این عضویت هم در اعتبارسازی نقش بازی میکند و هم امکانات و امتیازات عملی در اختیار اعضا قرار میدهد. مهمترین دلایلی که برای تمایل وجود دارد، از این قرارند:

افزایش اعتبار و هویت تجاری
عضویت در اتاق بازرگانی نشان میدهد که کسبوکار شما فعال، رسمی و قابل اعتماد است. بسیاری از شرکتها، بانکها و حتی طرفهای بینالمللی، دارا بودن کارت بازرگانی را امتیاز مهمی میدانند و در موقعیتهای مختلف بهتر همکاری میکنند.
امکان انجام فعالیتهای تجاری رسمی
برای انجام بسیاری از کارهای تجاری، عضویت در اتاق بازرگانی یا ضروری است یا کار را بسیار راحتتر میکند و فرآیندها را سریعتر پیش میبرد، مثل: شرکت در مناقصهها و مزایدههای بزرگ یا دریافت تسهیلات بانکی تجاری قابل توجه.
استفاده از شبکهسازی
به طور معمول اتاق بازرگانی محل رفتوآمد صاحبان شرکتها، صادرکنندگان، واردکنندگان و متخصصین این حوزهها است. و عضو بودن در این نهاد یعنی:
- پیدا کردن شرکای جدید
- آشنایی با فرصتهای سرمایهگذاری
- شرکت در رویدادهای تجاری و همایشها
آشنایی رایگان با نرمافزار حسابداری سپیدار
برای دریافت مشاوره و دمو رایگان، فرم زیر را پر کنید و محیط سپیدار را از نزدیک ببینید.
دسترسی به آموزش و مشاوره تخصصی
یکی دیگر از مزایای عضویت در اتاق بازرگانی، دسترسی داشتن به یک منبع معتبر آموزشی و مشاورهای تخصصی است زیرا در اتاق بازرگانی دورهها و کارگاههای زیادی برگزار میشود. به عنوان مثال میتوان از این دورهها یاد کرد:
- قوانین صادرات و واردات
- مالیات و امور گمرکی
- راهاندازی و مدیریت کسبوکار
- بازاریابی داخلی و خارجی
این دورههای آموزشی معمولاً معتبر و کاربردی هستند و هزینهشان برای اعضا کمتر است.
حمایت در برابر مشکلات اداری و قانونی
وقتی کسبوکارها با سازمانهای دولتی، گمرک یا اداره مالیات مشکل پیدا میکنند، اتاق بازرگانی نقش حامی و واسطه دارد و میتواند:
- اعتراضها را منتقل کند؛
- مشکلات را پیگیری کند؛
- و راهحل قانونی ارائه دهد.
دسترسی به اطلاعات و آمارهای تجاری
یکی از مهمترین عناصری که میتواند به صاحبان کسب و کار کمک کند، دسترسی به اطلاعات و آمارهای دقیق تجاری است. اما به دلایل متعدد مانند عدم شفافیت یا موازی کاری در نهادهای مربوطه، ممکن است این اطلاعات به راحتی به دست نیایند یا معتبر نباشند. اما اعضای اتاق بازرگانی میتوانند به چنین اطلاعاتی دسترسی داشته باشند:
- آمار صادرات و واردات
- قیمت مواد اولیه و کالاهای جهانی
- تحلیل بازار کشورها
- قوانین جدید تجارت
فرصت حضور در بازارهای بینالمللی
یکی دیگر از مزایای عضویت در اتاق بازرگانی، فرصت حضور در بازارهای بینالمللی است. چرا که اتاق بازرگانی معمولاً:
- هیئتهای تجاری به کشورهای مختلف میفرستد؛
- امکان شرکت در نمایشگاههای بینالمللی را فراهم میکند؛
- و جلسات B2B با تجار خارجی برگزار میکند.
ناگفته پیدا است که اقداماتی از این دست، تا چه حد برای گسترش صادرات مهم است.

تاثیرگذاری بر تصمیمات اقتصادی دولت
با توجه به آنچه تا به اینجا بیان شد، مشخص است که اتاق بازرگانی و اعضای آن چقدر تاثیرگذار و مهم است. بهطور خلاصه اینکه اعضای اتاق میتوانند:
- در تدوین قوانین و مقررات اقتصادی نظر بدهند؛
- مشکلات کسبوکارها را مستقیم به دولت منتقل کنند؛
- در کمیسیونها و مشاورههای تخصصی مشارکت داشته باشند؛
- و به این ترتیب در سرنوشت اقتصاد کشور نقش فعال خواهند داشت.
تفاوت کارت عضویت با کارت بازرگانی
علاوه بر موضوعاتی که پیرامون مالیات کارت بازرگانی و خود آن مطرح میشود، باید به یک نکته مهم نیز توجه کنید و آن این است که کارت عضویت اتاق بازرگانی با کارت بازرگانی متفاوت است. اما این تفاوت دقیقا در چیست؟ تفاوت میان کارت عضویت و کارت بازرگانی را میتوان در این موارد بیان کرد:
امور مربوط به صادرات و واردات
مهمترین و اصلیترین تفاوتی که میتوان میان کارت عضویت و کارت بازرگانی بیان کرد، انجام واردات و صادرات است. به بیان دقیقتر، افراد تنها در شرایطی اجازه واردات و صادرات را دارند که کارت بازرگانی داشته باشند. اما این در حالی است که صرف داشتن کارت عضویت اتاق بازرگانی، مجوزی برای صادرات و واردات نیست. بنابراین اگر قصد واردات و صادرات را دارید، حتی اگر عضو اتاق هستید، باید کارت بازرگانی هم داشته باشید.
امکان ثبت برند به زبان انگلیسی
بسیاری از صاحبان کسب و کار، برای فعالیتهای بینالمللی خود نیاز به ثبت برند به زبان لاتین دارند. در این زمینه هم کسانی که کارت بازرگانی دارند و هم کسانی که کارت عضویت اتاق بازرگانی را دارند، میتوانند چنین برندی را ثبت کند. اما در این میان یک تفاوت مهم وجود دارد و آن این است که کسانی که کارت بازرگانی دارند میتوانند دو تا سه برند ثبت کنند در حالی که اگر کسی عضو اتاق باشد و کارت بازرگانی نداشته باشد، تنها مجوز ثبت یک برند به لاتین را دارد.
لزوم داشتن کد اقتصادی برای گرفتن کارت بازرگانی
وقتی زمانی فردی بخواهد کارت بازرگانی دریافت کند، باید اظهارنامه مالیاتی و کد اقتصادی خود را ارائه دهد. این در حالی است که برای اعضای اتاق بازرگانی لزومی برای چنین اقداماتی وجود ندارد.
شرایط عضویت در اتاق بازرگانی
برای عضو شدن در اتاق بازرگانی باید از یک سری شرایط اولیه برخوردار باشد. شرایط عضویت در اتاق بازرگانی برای افراد حقیقی از این قرار است:
- متقاضی باید حداقل 23 سال سن داشته باشد؛
- نداشتن سوءپیشینه کیفری و محکومیتهای مالی سنگین از مهمترین شرایط است؛
- کسانی که خواهان عضویت در اتاق بازرگانی هستند باید حداقل مدرک دیپلم داشته باشند یا از سابقه معتبری در فعالیتهای تجاری برخوردار باشند؛
- داوطلبان عضویت باید مدارکی مبنی بر تسویه بدهیهای بانکی و مالیاتی ارائه دهند؛
- دارا بودن یک دفتر کار یا محلی برای انجام فعالیتهای قانونی نیز ضروری است.
مدارک ضروری برای ثبتنام در اتاق بازرگانی برای اشخاص حقیقی
پس از بررسی دارا بودن شرایط عضویت، ارائه یک سری مدرک برای عضویت در اتاق بازرگانی برای اشخاص حقیقی ضروری است. این مدارک عبارتند از:
- تصویر شناسنامه و کارت ملی
- عکس پرسنلی جدید
- مدرک تحصیلی یا گواهی سابقه فعالیت
- گواهی عدم سوءپیشینه
- سند مالکیت یا اجارهنامه رسمی محل فعالیت
- برگه تسویه مالیاتی
ثبتنام و عضویت در اتاق بازرگانی
ثبتنام برای عضویت در اتاق بازرگانی آنلاین و از سایت اتاق انجام میگیرد. مراحل انجام کار به این ترتیب است:
فرآیند ثبتنام بهصورت آنلاین از طریق سامانه اتاق بازرگانی ایران انجام میشود. مراحل کلی عبارتند از:
ورود به سایت اتاق بازرگانی
مرحله اول ورود به سایت اتاق بازرگانی است. باید وارد سایت شوید و روی گزینه ثبتنام جدید کلیک کنید.
تکمیل فرم
در مرحله بعد اطلاعات شخصی یا شرکت را علاوه بر اطلاعات تماس، در فرمی که ارائه میشود، وارد میکنید.
بارگذاری کردن مدارک
تمام مدارک ضروری را باید اسکن و بعد در بخشی که مشخص شده، بارگذاری کنید.
پرداخت کردن حق عضویت
در این مرحله باید هزینه عضویت در اتاق بازرگانی را بپردازید.
بررسی و تأیید مدارک شما
بعد از اینکه مراحل ذکر شده را انجام دادید، کارشناسان اتاق مدارک شما را مورد بررسی قرار میدهند؛ اگر نقصی در این مدارک وجود داشته باشد، پیام اصلاح برایتان ارسال میشود.
و در پایان، اگر تمام مدارک کامل باشد و هزینهها به طور کامل پرداخت شده باشد، کارت عضویت در اتاق بازرگانی صادر خواهد شد.

خدمات عضویت
تا اینجا درباره عضویت در اتاق بازرگانی و مزایای آن نکاتی را مطرح کردیم. اما آنچه به عنوان خدمات عضویت در اتاق در سایت رسمی این نهاد ذکر شده به این شرح است:
صدور و تمدید کارت عضویت و بازرگانی
یعنی زمانی که شما از اعضای اتاق بازرگانی هستید، هم برایتان کارت عضویت اتاق و هم کارت بازرگانی صادر و در ادامه تمدید میشود.
ثبت شرکت و تغییرات
یکی دیگر از خدمات اتاق برای اعضایش، ثبت شرکت است. ضمنا ثبت تغییراتی نظیر تغییر آدرس، مدیرعامل، موضوع فعالیت، سرمایه و… نیز به واسطه اتاق انجام میگیرد.
ثبت برند
اعضای اتاق میتوانند از کمک این نهاد برای ثبت برند، بررسی مدارکشان و پیگیریهای بعد، بهرهمند شوند.
گواهی مبدا
صادرکنندگان نیاز به گواهی مبدا دارند تا مشخص شود کالای مورد نظر ساخت کجاست؛ اتاق بازرگانی این گواهی را صادر میکند.
اعتبارسنجی کارت عضویت و بازرگانی
برای نهادهایی نظیر گمرک، بانکها، وزاتخانهها و طرفهای خارجی، مهم است که بدانند شما عضوی فعال و معتبر هستید. در این میان نیز نقش اتاق بازرگانی برجسته میشود. اتاق میتواند وضعیت شما را بررسی کند، و مشخص کند که فعال هستید یا خیر، بدهی دارید یا خیر و اینکه شرکتتان معتبر است یا خیر. علاوه بر این اعتبار، صحت و سوء استفاده شدن یا نشدن از کارت بازرگانی نیز از سوی اتاق مورد بررسی قرار میگیرد.

آیین نامه نحوه پذیرش و تمدید عضویت در اتاق های ایران
آییننامه پذیرش، تمدید و تجدید عضویت در اتاقهای بازرگانی ایران در 13 مرداد 1398 در شورای عالی نظارت بر اتاق ایران نهایی شده است. بر اساس اعلام این شورا، آییننامه مذکور به این شرح است:
ماده 1- شرایط و مدارک عضویت
کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که در ایران به امور بازرگانی، صنعتی، معدنی، کشاورزی، خدماتی و خدمات وابسته به این نوع فعالیتها اشتغال دارند، میتوانند با تکمیل برگ عضویت و رعایت شرایط و ارائه مدارک به عضویت اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی درآیند.
الف- اشخاص حقیقی
- داشتن حداقل 20 سال شمسی.
- تصویر شناسنامه و کارت ملی.
- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم.
تبصره: دارندگان کارت عضویت در هنگام تمدید، ازمفاد بند 3 مستثنی هستند.
- دارا بودن پروانه فعالیت اقتصادی اعم از تولیدی، توزیعی، کشاورزی، خدماتی و خدمات وابسته این فعالیتها و سایر فعالیتهایی که از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی بهعنوان رشتههای اشتغال معرفی شدهاند. همچنین، ارائه معرفینامه از پارکهای علم و فنآوری و مراکز رشد و یا گواهی ثبت در دفتر تجاری از حوزه مربوط، ملاک عمل خواهد بود.
- امضاء تعهدنامه موضوع ماده 2 آئین نامه.
- پرداخت حق ورودی و حق عضویت سالانه.
ب- اشخاص حقوقی
- تصویر شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل.
- مدیرعامل شخص حقوقی، باید حائز شرایط مندرج در بندهای 1 ،3 و 4 ذیل بند الف ماده 1 باشد و
تعهدنامه موضوع ماده 2 آییننامه را به نمایندگی از سوی شخص حقوقی امضاء کند.
- تصویر اساسنامه و آگهی رسمی تأسیس و آگهی رسمی آخرین تغییرات اساسنامه و مدیران و ارائه آگهی تغییرات بعدی آن به اتاق ذیربط.
- پرداخت حق ورودی و حق عضویت سالانه.
تبصره 1: کارت عضویت اشخاص حقوقی، بنام شخص حقوقی صادر میشود و نام مدیرعامل بهعنوان نماینده آن بر روی کارت عضویت درج و عکس وی الصاق خواهد شد.
تبصره 2: مدارک لازم جهت عضویت اتباع خارجی:
الف- اتباع حقیقی خارجی: گذرنامه و تصویر پروانه اقامت
ب- اتباع حقوقی خارجی: گذرنامه و مجوز ثبت شعبه، نمایندگی یا شرکت
تبصره 3: در مورد کلیه اشخاص، اعم از حقیقی و حقوقی، حق ورودی صرفاً در اولین سال عضویت دریافت میشود و دارنده کارت عضویت در سالهای بعد، جهت تمدید کارت، فقط حق عضویت را پرداخت خواهد کرد. میزان حق ورودی و حق عضویت، هر سال با پیشنهاد هیأت رئیسه اتاق ایران به تصویب هیأت نمایندگان اتاق ایران می رسد و جهت اجرا، ابلاغ خواهد شد.
تبصره 4: شاغلین تمام وقت، مستخدمین وزارتخانهها و سازمانهای دولتی و نیروهای مسلح و قوای سه گانه نمیتوانند به عضویت اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی درآیند. چنانچه پس از صدور کارت عضویت، رابطه استخدامی مذکور کشف یا ایجاد شود، کارت عضویت صادر شده، لغو میشود.
تبصره 5: نمایندگان منصوب دولت در هیأت نمایندگان اتاقهای تهران و ایران، از موضوع تبصره 4، مستثنی خواهند بود.
در پایان
آنچه بیان شد، مختصری درباره شرایط عضویت در اتاق بازرگانی و نکاتی پیرامون آن بود. گفتنی است این فرآیندهای زمانبر است و علاوه بر عضویت، دریافت کارت بازرگانی هم شامل دورههای زمانی خاص خودش است.

