آیا می‌دانید چگونه می‌توان ریسک مالی یک شرکت را ارزیابی کرد؟ منظور از نسبت بدهی ها چیست؟ در دنیای کسب‌وکار، آشنایی با شاخص‌های مالی مختلف، نقش کلیدی در تحلیل و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و مدیران دارد. یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها، نسبت بدهی یا Debt Ratio است؛ این نسبت نشان می‌دهد چه مقدار از دارایی‌های شرکت از طریق بدهی تامین شده است. این شاخص به شرکت‌ها در شناخت موقعیت ریسک مالی و اتخاذ تصمیم‌های هوشمندانه‌تر کمک می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید چگونه این نسبت بر سلامت مالی شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد و چه راهکارهایی برای بهبود آن وجود دارد، ادامه مطلب را از دست ندهید.
منظور از نسبت بدهی چیست؟
نسبت بدهی (Debt Ratio) یک شاخص مالی برای نشان دادن میزان اهرمی بودن شرکت است. درواقع این شاخص نشان می‌دهد که چه میزان از دارایی‌های یک شرکت از طریق بدهی تامین شده است؛ بنابراین هرچه این نسبت بالاتر باشد، یعنی شرکت برای تأمین مالی، بیشتر از بدهی‌های خود استفاده می‌کند؛ این موضوع در شرایط اقتصادی نامساعد چالش‌برانگیز است. در مقابل داشتن نسبت بدهی پایین، نشان‌دهنده مدیریت هوشمندانه و ریسک مالی کمتر است. این نسبت اهرمی، به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران کمک می‌کند تا ریسک و سلامت مالی یک شرکت را بسنجند.
محاسبه‌های مالیات را به سپیدار بسپارید
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
ارسال صورت‌حساب به سامانه مؤدیان
فایل خرید و فروش فصلی
دیسکت بیمه و مالیات
تحریر دفاتر قانونی
برای مثال، اگر کل دارایی‌های یک شرکت ۱۰۰ میلیون دلار و بدهی‌های آن ۳۰ میلیون دلار باشد، نسبت بدهی آن برابر با ۰.۳ یا ۳۰% خواهد بود. یکی از راه‌های خوب برای حسابداری و محاسبه وضعیت مالی شرکت، استفاده از نرم افزار حسابداری برای فروشگاه یا شرکت است، با این نرم‌افزارها، ثبت گزارش‌های خرید‌وفروش و محاسبه نسبتهای مالی آسان‌تر و سریع‌تر می‌شود.
نسبت بدهی بالا و پایین در شرکت‌ها نشان‌دهنده چیست؟
نسبت بدهی بالا نشان می‌دهد که شرکت به میزان زیادی از اهرم مالی استفاده می‌کند؛ این موضوع می‌تواند ریسک مالی شرکت را افزایش دهد و در صورت بروز مشکلات اقتصادی، شرکت با چالش‌های جدی در بازپرداخت بدهی‌های خود مواجه می‌شود. در نقطه مقابل، نسبت بدهی پایین نشان‌دهنده استفاده کمتر شرکت از بدهی برای تامین مالی است، که ثبات و حاشیه امن بیشتری برای شرکت فراهم می‌کند.
البته به‌طورکلی، این شاخص در صنایع مختلف متفاوت است؛ برای مثال، نسبت بدهی در شرکت‌های فعال در صنایع سنگین مانند خدمات خطوط لوله، معمولاً بالاتر از شرکت‌های بخش تکنولوژی است. استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری، با نشان دادن کل دارایی‌ها و بدهی‌ها، در محاسبه دقیق نسبت بدهی به شرکت‌ها کمک می‌کنند؛ باتوجه‌به مناسب بودن قیمت نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم، این برنامه در سرعت بخشیدن به انجام عملیات مالی بسیار موثر است.
انواع نسبت بدهی به ارزش ویژه چیست؟
انواع نسبت بدهی شامل نسبت کل بدهی به ارزش ویژه، بدهی جاری به ارزش ویژه و بدهی بلند مدت به ارزش ویژه می‌شود؛ این نسبتهای مالی، توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت را نشان می‌دهند. در ادامه این سه نوع را کامل توضیح می‌دهیم:
نسبت کل بدهی به ارزش ویژه چیست؟
نسبت کل بدهی به ارزش ویژه، یکی از نسبتهای اهرمی است که توانایی یک شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها را نشان می‌دهد. این نسبت از تقسیم کل بدهی‌ها بر حقوق صاحبان سهام به‌دست می‌آید؛ بنابراین اگر این نسبت کمتر از یک باشد، یعنی شرکت ریسک مالی پایین و احتمال بیشتری برای دریافت وام از وام‌دهندگان دارد.
درمقابل، نسبت بالاتر از یک، نشان می‌دهد که شرکت از بدهی‌های بیشتری برای تأمین مالی استفاده کرده است و ریسک مالی بالاتری وجود دارد. باید بدانید که برای درک میزان دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، تهیه یک بیلان مالی دقیق و جامع، ضروری است.
نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه چیست؟
نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه، نشان‌دهنده مقدار بدهی‌های بلندمدت نسبت به حقوق صاحبان سهام است؛ بدهی‌های بلندمدت معمولاً سررسید بیشتر از یک سال دارند و این نسبت برای وام‌دهندگان بسیار مهم است.
نسبت بالا، نشان‌دهنده ریسک مالی شرکت است و گاهی موجب کاهش تمایل وام‌دهندگان به ارائه وام‌های بلندمدت به شرکت می‌شود. معادله ترازنامه، رابطه بین میزان دارایی‌ها و منابع تأمین آن‌ها را نشان می‌دهد؛ برای آشنایی با این مفهوم، مطالعه مقاله «معادله حسابداری چیست» در مجله سپیدار سیستم به شما کمک می‌کند.
نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه چیست؟
این نسبت، توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد. برای محاسبه نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه، میزان بدهی‌های جاری بر حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شود. اگر این نسبت خیلی بالا باشد، شرکت ممکن است با مشکلات نقدینگی روبرو شود؛ در این شرایط شرکت نیاز به بررسی و اصلاح ساختار مالی برای جلوگیری از بروز مشکلات نقدینگی دارد.
باید بدانید که نسبت جاری در حسابداری، توانایی شرکت در انجام تعهدات کوتاه‌مدت یا تعهدات سررسید در یک سال را اندازه‌گیری و دارایی‌های جاری را با بدهی‌های جاری مقایسه می‌کند. آشنایی با این نسبت، برای محاسبه میزان نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه شرکت ضروری است.
فرمول محاسبه نسبت بدهی چیست؟
همان‌طور که توضیح دادیم، نسبت بدهی نشان می‌دهد که چه میزان از دارایی‌های شرکت، توسط بدهی‌ها تأمین شده است و با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
نسبت بدهی = (کل بدهی‌ها ÷ کل دارایی‌ها) × ۱۰۰
برای درک بهتر، بیایید به مثالی از نسبت بدهی یک کمپانی شناخته‌شده در حوزه فناوری نگاهی بیندازیم. در سال ۲۰۱۶، این شرکت گزارش داد که بدهی کوتاه‌مدت و بلندمدت آن به‌ترتیب ۲۸۰ میلیون دلار و ۵.۷۶۷ میلیارد دلار بوده است. همچنین دارایی‌های کل آن ۶۴.۹۶۱ میلیارد دلار گزارش شده بود. با استفاده از این اطلاعات، با جمع ۲۸۰ میلیون دلار با ۵.۷۶۷ میلیارد دلار و تقسیم آن بر دارایی‌های کل این شرکت، نسبت بدهی این کمپانی ۹.۳۱% محاسبه می‌شود.
روش‌های بهبود میزان نسبت بدهی چیست؟
نسبت بدهی یکی از شاخص‌های مهم در تحلیل مالی و نشان‌دهنده میزان وابستگی شرکت به بدهی‌ها برای تأمین مالی است. بهبود این نسبت، به کسب‌وکارها در کاهش ریسک مالی کمک می‌کند.
دو روش اصلی برای بهبود این نسبت وجود دارد:
کاهش بدهی‌ها و افزایش دارایی‌ها
روش‌های کاهش بدهی برای بهبود نسبت بدهی
یکی از راه‌های بهبود نسبت بدهی، کاهش میزان بدهی‌های شرکت است. این کار می‌تواند از طریق چندین استراتژی انجام شود:
- پرداخت بدهی‌ها: شرکت می‌تواند با استفاده از منابع مالی موجود یا تخصیص سود حاصله به بازپرداخت بدهی‌ها اقدام کند؛ این کار باعث کاهش کل بدهی‌ها می‌شود و در نتیجه نسبت بدهی را بهبود می‌بخشد.
- بازپرداخت بدهی‌ها با وام‌های با نرخ بهره پایین‌تر: اگر شرکت بدهی‌هایی با نرخ بهره بالا دارد، می‌تواند این بدهی‌ها را با وام‌های جدیدی با نرخ بهره پایین‌تر جایگزین کند؛ این استراتژی نه‌تنها هزینه‌های بهره را کاهش می‌دهد، بلکه بهبودی نسبی در نقدینگی شرکت نیز ایجاد می‌کند.
- تجدید ساختار بدهی: شرکت می‌تواند با مذاکره و تغییر شرایط بازپرداخت بدهی‌ها، زمان بیشتری برای بازپرداخت به‌دست آورد و فشار مالی را کاهش دهد.
علاوه‌بر این سه استراتژی برای کاهش بدهی، شرکت‌ها می‌توانند با افزایش دارایی نیز، نسبت بدهی را بهبود ببخشند.
افزایش دارایی‌ها برای بهبود نسبت بدهی
یکی‌دیگر از روش‌های مؤثر برای بهبود نسبت بدهی، افزایش دارایی‌های شرکت است. این کار از روش‌های مختلفی انجام می‌شود:
- افزایش سرمایه: شرکت می‌تواند از طریق جذب سرمایه جدید با فروش سهام یا جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، دارایی‌های خود را افزایش دهد.
- سودآوری بیشتر: افزایش سودآوری شرکت با بهبود عملکرد عملیاتی و افزایش درآمدها، به افزایش دارایی‌های شرکت منجر شود.
- فروش دارایی‌های غیرضروری: شرکت می‌تواند با فروش دارایی‌هایی که به بهره‌وری شرکت کمک چندانی نمی‌کنند، نقدینگی خود را افزایش و از این طریق بدهی‌های خود را کاهش دهد.
با استفاده از این دو روش، نسبت بدهی بهبود می‌یابد و شرکت در شرایط ریسک مالی کمتری قرار می‌گیرد.
اتخاذ تصمیمات هوشمندانه برای کاهش ریسک مالی با شناخت نسبت بدهی
نسبت بدهی یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل مالی شرکت‌ها و نشان‌دهنده میزان وابستگی آن‌ها به بدهی برای تامین مالی است. در این مقاله، به تعریف این شاخص و نحوه محاسبه آن پرداختیم، توضیح دادیم که نسبت بدهی بالا، نشان‌دهنده ریسک بیشتر و میزان پایین آن، نشان‌دهنده ثبات مالی است.
همچنین، انواع نسبت بدهی مانند نسبت کل بدهی به ارزش ویژه، نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه و نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه را بررسی کردیم. در نهایت، راهکارهایی برای بهبود این نسبت اهرمی شامل کاهش بدهی‌ها و افزایش دارایی‌ها ارائه دادیم. این اطلاعات می‌تواند به سرمایه‌گذاران و مدیران کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری بگیرند.