در قوانین همه کشورها پرداخت مالیات، بهعنوان روشی برای تامین بخشی از هزینه‌های عمومی در نظر گرفته میشود و همه افراد به نوعی مالیات پرداخت می‌کنند. در این میان، برخی از افراد موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. در ادامه این مقاله از سپیدار سیستم به شما توضیح می‌دهیم که مالیات از نوع تکلیفی چیست و چه افرادی مشمول پرداخت این نوع از مالیات هستند. در پایان نیز روش محاسبه این مالیات و جرائم عدم پرداخت آن را بررسی خواهیم کرد. اگر طبق قانون مالیات مستقیم، موظف به پرداخت مالیات از نوع تکلیفی هستید، برای این که مشمول جریمه‌های سنگین مالیاتی نشوید، ادامه این مطلب را به‌هیچ‌عنوان از دست ندهید.
مالیات تکلیفی چیست؟ پرداخت مالیات توسط شخصی به جز مودی اصلی
طبق قانون، همه افراد حقیقی و حقوقی موظف به پرداخت مالیات هستند؛ بااین‌حال برخی از افراد مشمول پرداخت مالیات تکلیفی می‌شوند. در واقع مالیات تکلیفی، نوعی مالیات بوده که به درآمد اشخاص تعلق گرفته و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی کشور، بر عهده فرد دیگری به جز مودی خواهد بود.
بهعنوان مثال، یکی از انواع مالیات تکلیفی، مالیات حقوق است؛ این مالیات از حقوق کارگر کسر میشود؛ ولی وظیفه پر کردن اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات، بر عهده شخص کارفرما خواهد بود. مالیات از نوع تکلیفی انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را نام برده و مهم‌ترین موارد را به تفصیل بررسی می‌کنیم.
انواع مالیات تکلیفی؛ چه کسانی موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند؟
گروه‌های مختلفی از اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. در ادامه مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم و افرادی که موظف به پرداخت این نوع از مالیات هستند را بررسی می‌کنیم.
مالیات حقوق؛ یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع مالیات تکلیفی
یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع مالیات تکلیفی، مالیات حقوق است. در این حالت کارفرما موظف است هنگام محاسبه حقوق و دستمزد، مالیات حقوق کارگران را حساب کرده و بعد از کسر از حقوق آنها، در موعد مقرر مالیات را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند.
طبق قانون کارفرمایان واسطه بین دولت و کارکنان هستند و عرضه‌کنندگان خدمت در پرداخت مستقیم مالیات حقوق نقشی ندارند. از طرفی دیگر، اگر کارفرما موظف به پرداخت مالیات ارزش افزوده باشد، شخصا باید اظهارنامه مالیاتی مربوطه را پر کرده و در موعد مقرر نسبت به ارسال و پرداخت مبلغ مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کند.
مالیات اجاره ملک؛ پیچیده‌ترین نوع مالیات‌های تکلیفی
یکی دیگر از انواع مالیات از نوع تکلیفی، مالیات اجاره املاک است. طبق تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات مستقیم، کلیه اشخاص حقوقی که ملکی را برای محل فعالیت خود اجاره کرده‌اند، باید مالیات بر درآمد حاصل از اجاره ملک موجر (صاحب ملک) را هر ماه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند و رسید پرداخت را به صاحب ملک تحویل دهند.
نکته‌ای که باید در نظر داشت، این است که این مالیات صرفا زمانی از نوع تکلیفی خواهد بود که مستأجر شخص حقوقی باشد. اگر شخصی حقیقی ملکی را اجاره کند، پرداخت مالیات بر عهده شخص حقوقی صاحب ملک خواهد بود. باتوجه‌به پیچیدگی‌های خاصی که محاسبه مالیات از نوع تکلیفی دارد، برای جلوگیری از بروز خطا در محاسبات می‌توان از نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته کمک گرفت؛ قیمت نرم افزار حسابداری در مقابل تسهیلاتی که برای یک مجموعه به همراه دارد، بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
مالیات حقالوکاله؛ پرداخت بخشی از مبلغ قرارداد توسط وکیل به سازمان امور مالیاتی
در مالیات تکلیفی از نوع حقالوکاله، وکلا بهعنوان کارفرما شناخته می‌شوند و موظف به پرداخت مالیات از نوع تکلیفی هستند. در این شرایط، وکلا باید ۵ درصد از کل مبلغ قرارداد را بهعنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
وکلا برای پرداخت مالیات، باید در سامانه مالیاتی وکلای دادگستری به آدرس tax.pgpal.ir ثبت‌نام کنند. افرادی که برای پرداخت مالیات در سامانه مودیان مذکور در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ثبت‌نام کرده‌اند، میتوانند برای مشاهده سوابق و بدهی مالیاتی خود نسبت به دریافت کد مالیاتی با کد ملی اقدام کنند. بعد از دریافت کد رهگیری مالیاتی و مراجعه به سامانه مودیان، پرونده مالیاتی و سوابق پرداخت به‌طورکامل قابل‌بررسی است.
محاسبه‌های مالیات را به سپیدار بسپارید
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
ارسال صورت‌حساب به سامانه مؤدیان
فایل خرید و فروش فصلی
دیسکت بیمه و مالیات
تحریر دفاتر قانونی
مالیات مضاربه؛ نوعی از مالیات تکلیفی بر اساس میزان سود حاصله از فعالیت اقتصادی
در مضاربه که نوعی قرارداد بین دو طرف است، یک طرف معامله موظف به تامین سرمایه نقدی خواهد بود و طرف دیگر، باید در ازای دریافت وجه، طرف مقابل را در سود حاصل از تجارت شریک کند. به موجب این قانون، تکلیف پرداخت مالیات شخص تامین‌کننده سرمایه بر عهده شخصی خواهد بود که وجه نقد را دریافت کرده است. طبق ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم، درصورتیکه طرف صاحب سرمایه بانک باشد، تکلیف کسر مالیات صاحب سرمایه از عامل یا مضارب ساقط است.
مالیات تکلیفی قراردادها و مضاربه؛ یکی از مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم
سایر مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم و ماده‌های قانونی مربوط به آن شامل موارد زیر میشود:
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی مقیم خارج از کشور: ماده ۱۰۷ ق.م.م
- مالیات بر درآمد بیمه‌گر اتکایی خارجی: تبصره ۵ ماده ۱۰۹ ق.م.م
- تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی: ماده ۱۱۶ ق.م.م
- منافع بلاعوض اموال: ماده ۱۲۳ ق.م.م
- مالیات بر نقل و انتقال سهام: تبصره ۱ ماده ۱۴۳ ق.م.م
- مالیات بر درآمد حق واگذاری محل: تبصره ۲ ماده ۱۸۷ ق.م.م
- مالیات تکلیفی پزشکان و دندان‌پزشکان برای کار مراکز درمانی: قانون بودجه سالانه
- مالیات ارزش افزوده: ماده ۱۷ قانون دائمی و ۲۰ قانون موقت
درصد مالیات تکلیفی و نحوه محاسبه آن در هر کدام از موارد نام‌برده‌شده با یکدیگر متفاوت است. در ادامه قانون کلی محاسبه مالیات از نوع تکلیفی را بررسی خواهیم کرد.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی؛ مالیات تکلیفی چند درصد است؟
یکی از سوالاتی که بسیاری از افراد می‌پرسند، این است که مالیات تکلیفی چند درصد است؟ در پاسخ باید گفت که نحوه محاسبه مالیات تکلیفی و درصد آن برای افراد مختلف، متفاوت در نظر گرفته میشود. در واقع قانون‌گذار برای هر کدام از انواع مالیات تکلیفی، میزان مشخصی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. برای محاسبه دقیق مالیات از نوع تکلیفی به کارفرمایان و افرادی که موظف به پرداخت این مالیات هستند، توصیه می‌کنیم که از مشاوران مالیاتی حرفه‌ای کمک بگیرند. کمک گرفتن از تخصص مشاوران مالیاتی در این زمینه، بروز خطا در محاسبه مبلغ مالیات را تا حدود بسیاری کاهش می‌دهد.
جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی شامل چه مواردی میشود؟
طبق قانون، کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که موظف به پرداخت مالیات مودیان هستند، در صورت عدم پرداخت مالیات مشمول جریمه خواهند شد. این جریمه معادل ۱۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت‌نشده خواهد بود و به ازای هر ماه دیرکرد پرداخت جریمه، ۲.۵ درصد به این مبلغ اضافه میشود. این جریمه منوط به دریافت مالیات از مودی اصلی نیست. در برخی از شرایط خاص اگر سازمان امور مالیاتی از شخص خاطی شکایت کند، ممکن است او به ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری نیز محکوم شود.
نحوه پرداخت مالیات تکلیفی به چه صورت است؟
روش پرداخت مالیات تکلیفی برای گروه‌های مختلف، متفاوت است. برای برخی از این گروهها سامانه‌های آنلاین وجود دارد و برخی از گروه‌های دیگر باید برای پرداخت مالیات با در دست داشتن اسناد و مدارک به اداره مالیات مراجعه کنند. بعد از مراجعه به نزدیکترین اداره مالیاتی، با دریافت فیش مربوطه می‌توان اقدامات لازم به‌منظور پرداخت مالیات تکلیفی را انجام داد.
برای محاسبه مالیات تکلیفی از مشاوران مالیاتی کمک بگیرید!
در این مطلب درباره مالیات تکلیفی صحبت کردیم و به افرادی که مشمول پرداخت این نوع مالیات هستند، اشاره‌ای داشتیم. نکته‌ای که باید بهعنوان صاحبان مشاغل و حسابداران، در نظر داشته باشید، این است که استفاده کردن از نرم‌افزارهای حسابداری حرفه‌ای، از بروز خطا در محاسبه این نوع مالیات به‌طورکامل جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر این، با دریافت مشاوره مالیاتی می‌توانید نسبت به محاسبه و پرداخت مالیات از نوع تکلیفی در زمان مقرر اقدام کنید.
اگر سوالی درباره مالیات تکلیفی و مسائل مربوط به آن دارید، در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا کارشناسان سپیدار سیستم در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.
سوالات متداول
1.مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی به نوعی از مالیات گفته میشود که پرداخت آن بر عهده شخصی به جز مودی مالیاتی اصلی است؛ مانند مالیات حقوق کارمندان که از حقوق آنها کسر شده و توسط کارفرما پرداخت میشود.
۲. مالیات تکلیفی چند درصد است؟
درصد مالیات تکلیفی برای کسبوکارهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. بهعنوان مثال، درصد این مالیات در مالیات حقالوکاله ۵ درصد کل قرارداد و مالیات نقل و انتقال املاک ۴ درصد در نظر گرفته میشود.
۳. مالیات تکلیفی اجاره چیست؟
درصورتیکه شخصی حقوقی ملکی را برای محل فعالیت خود اجاره کند، ملزم به پرداخت بخشی از درآمد خود بهعنوان مالیات تکلیفی به موجر خواهد بود.
۴. نحوه پرداخت مالیات تکلیفی به چه صورت است؟
برخی از گروهها برای پرداخت مالیات تکلیفی میتوانند به صورت آنلاین اقدام کرده و برخی از افراد باید به صورت حضوری به نزدیکترین اداره مالیاتی مراجعه کنند.