در سالهای اخیر، قوانین مربوط به ارائه اظهارنامههای مالیاتی و پرداخت مالیات سختگیرانهتر شدهاند و تخلفات مالیاتی شامل جریمه خواهند شد. از مهمترین جریمه مالیاتی مشاغل میتوان به جریمه 2.5 درصدی دیرکرد پرداخت مالیات، جریمه 30درصدی عدم ارائه اظهارنامه و عدم استفاده از کارتخوان اشاره کرد. در ادامه با انواع جرایم مالیاتی آشنا خواهید شد.
قسمت ۱۷۶: مالیات مشاغل
جرایم مالیاتی چیست؟
بر اساس ماده 190 و 192 قانون مالیاتهای مستقیم تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم به پرداخت مالیات در موعد مقرر هستند. به صورت کلی همه شرکتها و اشخاص موظف به انجام کامل تعهدات و وظایف مالیاتی خود هستند. سرپیچی و عدم انجام وظایف مالیاتی، منجر به صدور جریمههای سنگین توسط سازمان امور مالیاتی میشود.
مصادیق مختلفی برای فرار مالیاتی وجود دارد. برای مثال شرکتی که از چند نرم افزار حسابداری مختلف برای حساب و کتاب امور خود بهره میبرد و با این کار قصد فریب کارشناس سازمان و حسابسازی را دارد، مرتکب تخلف مالیاتی و عدم کتمان درآمد شده است.

جرایم مالیات مشاغل چیست؟
مالیات مشاغل شامل اشخاص حقیقی است. به عبارت دیگر اگر فردی از طریق کسب و کار در ایران اقدام به کسب درآمد کند، مشمول پرداخت مالیات است. میزان مالیات او بر اساس کل فروش کالا، خدمات و سایر درآمدهای جانبی محاسبه و سپس هزینهها و استهلاک از آن کم میشود. در حقیقت این درآمد خالص فرد است که مالیات به آن تعلق میگیرد.
مقاله ما در خصوص اشخاص حقیقی ملزم به پرداخت مالیات است، اما در وبلاگ سپیدار سیستم مقالات متنوع در خصوص مالیات شرکتها و مالیات اشخاص حقوقی هم منتشر شده است. پیشنهاد میکنیم با مراجعه به این مقالات، با نحوه حسابداری اشخاص حقوقی آشنا شوید. مقاله رد کردن لیست بیمه تامین اجتماعی نقطه شروع مناسبی است. همچنین برای آشنایی با نحوه محاسبه و پرداخت مالیات اصناف و مشاغل کلیک کنید.
میزان مالیات بر درآمد مشاغل چگونه محاسبه میشود؟
تا پیش از سال 1394 تعیین مالیات از طریق بررسی دفاتر و تعیین مالیات علی الراس صورت می گرفت. مودیانی که مکلف به نگهداری دفاتر و اسناد حسابداری بودند، در صورتی که تحویل دقیق و به موقع اسناد خود مطابق با استانداردهای حسابداری، مالیات آنها بر اساس اعداد و ارقام همین دفتر محاسبه میشد.
مودیانی هم که از تسلیم اظهارنامه، ترازنامه و اسناد مالی خود سرپیچی میکردند، مالیات آنها به وسیله مالیات علیالراس معین میشد. اما از شهریورماه سال 94 و با ابلاغ یک بخشنامه مالیات علیالراس به صورت کلی از ملغی شد. در مقاله مالیات علی الراس چیست؟ سپیدار سیستم به صورت کامل دلایل باطل شدن این قانون را بررسی کردهایم.
در حال حاضر همه افراد موکلف به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند. مالیات افراد نیز به استناد اظهارنامه مالیاتی مودی مالیاتی که به سازمان ارسال کرده، تعیین میشود.

در صورتی که صاحب شغل از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی خودداری کند، سازمان بر اساس اطلاعات کسب شده از طرح جامع مالیاتی و مطالبات متعلق، خود نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات اقدام خواهد کرد. با صدور برگه مالیات، مودی 30 روز فرصت دارد تا اعتراض کتبی خود را نسبت به مالیات صادرشده اعلام کند.
در صفحه آموزش مالیات میتوانید از آخرین اخبار، مقالات و پادکستهای منتشرشده با موضوع مالیات به صورت رایگان استفاده کنید و دانش مالیاتی خود را افزایش دهید.
آشنایی با انواع جرایم مالیاتی صاحبان مشاغل
سازمان امور مالیاتی برای تشویق افراد خوشحساب و ایجاد تفاوت میان مودیان مالیات، جرایم و تشویقهایی در نظر گرفته است. این جرایم همان جرایم مالیاتی صاحبان مشاغل است. جریمه دیرکرد، جریمه عدم ارائه اظهارنامه، جریمه عدم ارائه دفاتر و اسناد حسابداری از جمله جرایم مهمی است که سازمانی نسبت به متخلفان در نظر گرفته است. برخی از مهمترین این جرایم را با یکدیگر مرور میکنیم:
- در صورت پرداخت مالیات پس از مهلت قانونی، به ازای هر ماه دیرکرد، مودی مالیاتی موظف به پرداخت 2.5 درصد جریمه بر مالیات صادرشده خواهد بود.
- در صورتی که مودی مالیاتی در مهلت مقرر اقدام به ارائه اظهارنامه نکند، موجب جریمه 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل خواهد شد.
- مودیانی که علاوه بر ارائه اظهارنامه به موجب قانون مکلف به ارائه دفاتر حسابداری و اسناد مالی خود هستند، در صورتی که از این اقدام سرپیچی کرده یا دیرتر نسبت به ارسال این مدارک اقدام کنند، مشمول جریمهای 20 درصدی معادل مالیات صادرشده خواهند بود.

جریمه استفاده از کارت به کارت به جای دستگاه کارتخوان
به دلیل اینکه همه دستگاههای کارتخوان از اسفند 1400 به سازمان امور مالیاتی وصل شدهاند، تمام مبالغی که در کارتخوان مغازهها کشیده میشوند به عنوان مبنای محاسبه مالیات مغازه دارها در نظر گرفته خواهد شد. به همین دلیل بعضی از مغازه دارها برای اینکه مالیات کمتری پرداخت کنند، از مشتریهای خودشان میخواهند که برای پرداخت هزینه به جای کارتخوان از کارت به کارت استفاده کنند تا به این ترتیب مالیات کارتخوان آنها کمتر محاسبه شود.
رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی که در برنامه زنده شبکه خبر شرکت کرده بود به همه مغازه داران و صاحبان فروشگاهها یادآوری کرد که اگر به جای دستگاه کارتخوان از طریق کارت به کارت هزینه کالا و خدمات را از مشتری دریافت کنند باید 30% مالیات بیشتر به اداره مالیات پرداخت بکنند.
بخشودگی جرایم مالیاتی
در مواردی میتوان از شرایط بخشودگی جرایم مالیاتی استفاده کرد. سازمان امور مالیاتی هر سال بخشنامه بخشودگی مالیاتی را منتشر و شرایط آن را بهروز میکند. فرآیند بخشودگی جرایم مالیاتی با بررسی مستندات معتبر، بررسی سوابق مالیاتی و شرایط مودیان انجام میشود و درصورت قابل پذیرش بودن شرایط، میتوان درصدی از جریمه را کم کرد یا بهطور کامل مشمول بخشودگی قرار گرفت. البته درنظر داشته باشید که تخلفاتی که در لیست تخلفات قابل بخشش باشند، میتوانند در جریمه تخفیف بگیرند. این تخلفات شامل موارد زیر هستند:
- تاخیر در ارسال اظهارنامه
- عدم پرداخت یا ارسال ارزش افزوده
- عدم ارسال گزارش معاملات فصلی
- عدم ارسال لیست حقوق و پرداخت مالیات حقوق
- عدم استفاده از سامانه مودیان
پرداخت به موقع مالیات؛ پیشگیری بهتر از درمان است
در این مقاله به صورت کامل جریمه مالیات مشاغل را بررسی و توضیحات مرتبط را به شما ارائه کردیم. دقت داشته باشید که در بحث مالیات، همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. ارائه به موقع اسناد و مدارک و اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر از جریمهها و مشکلات مالیاتی جلوگیری میکند.
سپیدار سیستم در کنار ارائه انواع نرمافزارهای تخصصی حسابداری مثل نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد و نرم افزار حسابداری فروشگاهی با تولید محتوای ارزشمند اقدام به گسترش دانش حسابداری کرده است. امیدواریم پادکستها و مقالات ارائه شده در سپیدار سیستم اطلاعات شما را در زمینه حسابداری افزایش دهد. در پایان اگر سوال یا ابهامی در خصوص جرایم مالیاتی مشاغل دارید، برای ما بنویسید.
جریمه پرداخت نکردن مالیات کارتخوان چقدر است؟
به ازای هر ماه عدم پرداخت مالیات کارتخوان مشمول 2.5 درصد جریمه خواهید بود.
جریمه عدم پرداخت مالیات اظهارنامه عملکرد چقدر است؟
عدم پرداخت مالیات اظهارنامه عملکرد شامل 2.5 درصد جریمه به ازای هر ماه تاخیر است.
جرایم مالیاتی غیرقابل بخشش چیست؟
تخلفاتی مانند عدم تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی، کتمان درآمد و هزینههای واقعی، اعلام غیرواقعی درآمد و تبانی با مشتریان در ایجاد ارقام اشتباه در فاکتور جزو جرایم مالیاتی غیرقابل بخشش محسوب میشوند.

