انواع مرخصی در قانون 1404 – محاسبه آنلاین مرخصی در قانون کار

یکی از مهم‌ترین مسائلی که هم حسابداران و هم کارمندان شرکت‌های عمومی و خصوصی با آن مواجه هستند، انواع مرخصی، تعداد روزهای مرخصی در سال، نحوه استفاده از مرخصی‌های اداری و شیوه اجرای آن‌ها است. در کل هر کارمند 30 روز مرخصی استحقاقی و 3 روز مرخصی استعلاجی دارد.

اما نکته‌ها و تبصره‌هایی در انواع مرخصی‌ها وجود دارد که هر حسابدار و کارمندی باید بداند. برای آشنایی کامل با قانون مرخصی وزارت کار، نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار و انواع مرخصی استعلاجی، ساعتی، استحقاقی و بدون حقوق ادارات دولتی و خصوصی با ما همراه باشید.

تعریف مرخصی چیست؟ تعریف قانون مرخصی اداره

مرخصی (به انگلیسی: leave ) عبارت است از حقی که برای کارگر در ترک کار برای روزهای غیرتعطیل در نظر گرفته شده است و این حق (مرخصی) از دیرباز برای کارگر و کارمند به رسمیت شناخته شده و در قانون کار جمهوری اسلامی ایران مورد تأکید قرار گرفته است. معمولاً در شرکت‌های مختلف درخواست مرخصی به اشکال مختلف انجام می‌شود؛ اما در بیشتر موارد به شکل کتبی به مدیر اعلام می‌شود که در صورت موافقت برگه مرخصی امضاء می‌شود.

انواع مرخصی در قانون کار و نحوه محاسبه مرخصی در قانون کار

اگرچه کارمندان بیشتر با مرخصی استحقاقی و استعلاجی آشنایی دارند اما انواع دیگری نیز وجود دارند. لیست انواع مرخصی:

• مرخصی استحقاقی
• مرخصی استعلاجی
• مرخصی بدون حقوق
• مرخصی تحصیلی
• مرخصی حج
• مرخصی‌های مربوط حوادث تلخ و شیرین زندگی (مثال: ازدواج و فوت اقوام درجه یک)

مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی، مرخصی ازدواج، مرخصی فوت اقوام درجه یک، مرخصی ساعتی در قانون کار، مرخصی بین تعطیلی، مرخصی زایمان، مرخصی حج، مرخصی بدون حقوق و مرخص پاس شیر انواع مرخصی هستند که در ادامه در مورد هر کدام توضیحاتی ارائه می‌دهیم.

در ضمن شما می‌توانید از پادکست انواع مرخصی با ارائه آقای مهدی مهدوی ایزدی نیز استفاده کنید:

پادکست: انواع مرخصی در قانون کار را بشناسید

جدول انواع مرخصی در قانون کار+ نحوه محاسبه مرخصی استفاده نشده

یکی از مواردی که در حقوق و دستمزد باید به آن توجه شود نحوه محاسبه انواع مرخصی است. بهتر است برای پیشگیری از هرگونه اشتباه، این پروسه توسط نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد سپیدار انجام بگیرد؛ چراکه فرمول محاسبه مرخصی کارکنان که بتوانید با یک فرمول انواع مرخصی را محاسبه کنید وجود ندارد. همچنین در این جدول می‌توانید بطور خلاصه انواع مرخصی را بررسی کنید:

مرخصی استحقاقی چیست؟ تعریف و معنی مرخصی استحقاقی

مرخصی سالانه کارمندان یا مرخصی استحقاقی تعطیلات با حقوق اعطا شده توسط کارفرمایان به کارکنان اطلاق می‌‌شود. بسته به کارفرما ممکن است سیاست‌های متفاوت برای تعداد روز مرخصی استحقاقی کارمندان ارائه شود و کارمند مجبور به هماهنگی با کارفرما باشد.

اکثریت قریب به اتفاق کشورها امروز قانون حداقل پرداخت مرخصی سالانه را دارند. نحوه محاسبه مرخصی استحقاقی چگونه است؟ کارگران برابر قانون کار در هر ماه 2.5 روز مرخصی در کار‌های عادی طلب دارند.

این عدد در سال می‌‌شود ۱۹۲ ساعت که معادل ۲۶ روز است. به این مرخصی، مرخصی استحقاقی می‌‌گویند که چهار جمعه در هر ماه هم به آن اضافه می‌‌شود. حالا که در مورد میزان مرخصی استحقاقی می‌دانید، در آموزش حسابداری حقوق و دستمزد می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد نحوه محاسبه حقوق و مزایای کارگران به دست آورید.

قانون کار در مورد مرخصی استحقاقی | مفاد قانونی در مورد مرخصی استحقاقی

1. روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد است. (ماده 62)
2. روز ۱۱ اردیبهشت، روز کارگر است که در این روز کارگران تعطیل هستند. ضمن آنکه حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر باید محاسبه شود. (ماده 63)
3. مرخصی استحقاقی ۲۶ روز در سال است که با احتساب ۴ روز جمعه ۳۰ روز می‌شود. (ماده ۶۴)
4. سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی سالانه کارگران محسوب نخواهد شد. (ماده ۶۴ )
5. برای کار کمتر از یکسال مرخصی کارگران به نسبت مدت کار محاسبه می‌شود. (ماده ۶۴)
6. کارگر تنها می‌تواند ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره مرخصی نماید. (ماده ۶۶)
7. در صورت عدم توافق کارگر و کارفرما در مورد مرخصی استحقاقی، نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست. (ماده ۶۹)
8. در صورت بازنشستگی یا فوت کارگر، مطالبات بابت مرخصی استفاده نشده به کارگر یا ورثه پرداخت می‌شود. (ماده ۷۱)
9. در صورت استعفاء و ترک کار، مطالبات بابت مرخصی‌های باقیمانده به کارگر تعلق نمی‌گیرد.
10. استفاده از مرخصی بدون حقوق کارمندان و مدت آن و شرایط برگشت آن‌ها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا و کارفرما تعیین می‌‌شود. (ماده ۷۲)
11. کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد بر اساس میانگین کارمزد در روزهای کارکرد آخرین ماه را دارند. (ماده ۳۴)
12. میزان مرخصی روز پنجشنبه بستگی به عرف کارگاه و یا شرکت و میزان ساعت کار پرسنل در روز پنجشنبه دارد.

مرخصی سالانه 26 روز یا 30 روز

برای بسیاری از افراد سوال مطرح می‌شود که آیا مرخصی سالانه 26 روز است یا 30 روز؟ در این باره چند نکته مهم را باید در نظر داشت. در حالت کلی تعداد مرخصی سالانه هر فرد 30 روز است. اما برخی از شرکت‌ها این‌گونه تفسیر می‌کنند که منظور قانون‌گذار 26 روز به‌علاوه 4 روز جمعه است. اگرچه این مسئله به‌طور صریح توسط قانون بیان نشده است و تنها به 30 روز مرخصی استحقاقی و 3 روز مرخصی استعلاجی اشاره کرده است.

ماده 64 قانون کار

اگر در مورد تعداد روزهای مرخصی که قانون مشخص کرده باشد ایهام دارید بیایید نگاهی به ماده 64 قانون کار بیندازیم.

طبق ماده 64 قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعا یک ماه است. دیگر روزهای تعطیل جز ایام مرخصی محسوب نمی‌شود.

ذخیره مرخصی استحقاقی کارگران چیست؟ (ذخیره مرخصی کارمندان)

مدت زمان و میزان مرخصی استحقاقی قانون کار، جمعاً به مدت یک ماه است که نحوه استفاده از مرخصی استحقاقی، با توافق کارگر یا کارمند با کارفرما مشخص خواهد شد. با این حال، گاهی کارگر فرصت نمی‌کند و یا نمی‌خواهد که از همه میزان مرخصی استحقاقی خود استفاده کند و قصد دارد تا مدتی از آن را ذخیره کرده تا در سال بعد از آن استفاده کند و یا وجوه مربوط به ذخیره مرخصی را دریافت نماید. در این رابطه می‌توان این سؤال را مطرح کرد که چه مدت از مرخصی استحقاقی قابلیت ذخیره مرخصی را دارد؟

پاسخ به سؤال مذکور، ضمن ماده 66 قانون کار مورد اشاره قرار گرفته است که با تاکید بر حفظ سلامتی نیروی کار از طریق برخورداری از مرخصی چنین مقرر داشته است: ” کارگر نمی‌تواند بیش از 9 روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند ”. بنابراین، حتی اگر کارگر یا کارمند اصلاً از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکند، بیشتر از نه روز مرخصی استحقاقی کارگران ذخیره نخواهد شد. یکی از مواردی که در نحوه ارسال لیست مالیات حقوق باید مورد توجه قرار بگیرد، تفکیک مواردی مانند هزینه‌های پرداخت شده برای مرخصی است.

فرمول محاسبه مانده مرخصی

یک راه ساده برای محاسبه مانده مرخصی وجود دارد. ابتدا تعداد 9 روز را از مانده مرخصی کل خود کم کنید. چرا که این تعداد ذخیره و به سال بعد منتقل می‌شود. سپس حقوق پایه را بر 30 تقسیم کنید و در تعداد مانده مرخصی ضرب کنید.

(کل مرخصی – 9) * حقوق پایه/30

محاسبه آنلاین مانده مرخصی

در این بخش می‌توانید حقوق پایه خود را وارد کنید تا به‌صورت آنلاین مانده مرخصی شما که در زمان تسویه پایان سال یا تسویه به شما پرداخت شود را بدست بیاورید.

نحوه محاسبه میزان مرخصی استحقاقی در مشاغل معمولی و سخت و زیان آور

به استناد ماده 65 قانون کار مرخصی سالانه کارگرانی (مرخصی استحقاقی کارگران) که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته است. استفاده از این قانون مرخصی استحقاقی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد. قابل ذکر است در مشاغل سخت و زیان آور میزان مرخصی استحقاقی افزایش می‌یابد و به ۵ هفته در سال (تقریباً ۳ روز در ماه) می‌رسد.

با این حال ماده ۶۵ قانون کار تصریح دارد که حتی الامکان در مورد این مشاغل استفاده از مرخصی باید در دو نوبت در طول سال صورت گیرد. با استفاده از بهترین نرم افزار حسابداری می‌توان به راحتی میزان مرخصی استحقاقی را محاسبه کرد.

مرخصی استعلاجی چیست؟ استعلاجی یعنی چه؟

یکی از مرخصی‌های چالش برانگیز کارگران، مرخصی استعلاجی است که باید به تأیید سازمان تأمین اجتماعی برسد.

اما مرخصی استعلاجی تامین اجتماعی یعنی چه؟ در مرخصی استعلاجی در قانون کار هیچ محدودیتی برای گرفتن مرخصی استعلاجی کارگران مشمول قانون کار پیش بینی نشده و به هر میزان که پزشک معالج تجویز کرده باشد، امکان استفاده از مرخصی استعلاجی وجود دارد؛ منتها این نوع مرخصی اعم از کوتاه مدت یا بلندمدت تابع ضوابط و مقررات قانون تأمین اجتماعی است، به نحوی که مدت مرخصی استعلاجی باید توسط پزشک معتمد و معالج و یا کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی تأیید شود تا هم جزء سوابق کار و بازنشستگی کارگران به شمار آید و هم مشمول پرداخت غرامت و دستمزد شود. (ماده ۷۴ قانون کار و ۵۹ قانون تأمین اجتماعی)

سقف مرخصی استعلاجی چهار ماه است ولی اگر پزشک معتمد و شورای عالی پزشکی تائید کنند و مرخصی به یک سال برسد و بیماری صعب‌العلاج باشد، قانون مرخصی استعلاجی کارگر را بازنشسته می‌کنند.

مرخصی استعلاجی چند روز است؟

برای مرخصی استعلاجی در قانون کار سقفی در نظر گرفته نشده است. در واقع با توجه به نا مشخص بودن نوع بیماری و مدت زمانی که برای درمان موردنیاز است سقفی برای مرخصی استعلاجی وجود ندارد و تا زمانی که پزشک یا مراجع ذیصلاح تأمین اجتماعی شرایط مرخصی استعلاجی را تأیید کنند مرخصی می‌تواند ادامه داشته باشد.

قانون استعلاجی در صورتی که در هر نوبت کمتر از 7 روز باشد یا در طول سال کمتر از 15 روز باشد تأیید پزشک معالج برای آن کافی است. در صورتی که مدت استراحت از 15 روز فراتر برود باید برای مرخصی استعلاجی از 15 تا 60 روز باید مورد تأیید پزشک معتمد سازمان قرار بگیرد. برای مدت‌های بیشتر از 60 روز نیز باید مرخصی استعلاجی به تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی برسد.

اما سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که مرخصی استعلاجی کارمندان دولت به چه صورتی است؟ مرخصی استعلاجی این دسته از افراد طبق گواهی پزشک معتمد حداکثر 4 ماه در سال است اما در مورد بیماری‌های صعب‌الاعلاج به تشخیص وزارت بهداشت محدودیت زمانی نخواهد داشت.

نکات و شرایط استفاده از مرخصی استعلاجی

لازم به ذکر است که بر اساس قانون مرخصی استعلاجی (قانون کار)، مرخصی استعلاجی یکی از موارد تعلیق قرارداد کار محسوب می‌شود. به همین دلیل، در صورتی که مشمولان قانون کار از مرخصی‌های استعلاجی استفاده نمایند، قرارداد کار وی به قوت خود باقی خواهد ماند و کارگر می‌تواند پس از اتمام مرخصی استعلاجی، به کار سابق خود باز گردد.

جزییات و شرایط مرخصی استعلاجی در قانون کار مورد اشاره قرار نگرفته است؛ بلکه تنها حکمی که در این خصوص مورد پیش بینی قرار گرفته، ماده 74 قانون کار است که به موجب آن ” مدت مرخصی استعلاجی، با تأیید سازمان تأمین اجتماعی، جزء سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد ”.

بر این اساس، شرایط استفاده از مرخصی استعلاجی در قانون تأمین اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است که به موجب بند 7 ماده 2 این قانون، ” بیماری، وضع جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می‌کند یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می‌شود ”. بنابراین، در مواردی که کارمند و یا کارگر دچار بیماری شود که مرخصی استعلاجی را ایجاب کند، می‌تواند از مرخصی استعلاجی استفاده نماید.

مرخصی ساعتی چیست؟ سقف مجاز مرخصی ساعتی

مرخصی ساعتی بخشی از مرخصی استحقاقی بوده و از میزان مرخصی استحقاقی کسر می‌شود و فرد برای برخی کارهای روزانه از آن استفاده می‌کند که در کارگاه‌ها و شرکت‌های مختلف متفاوت است.

در برخی شرکت‌ها دو ساعت و برخی دیگر تا ۵ ساعت و حتی ۶ ساعت در روز هم مجاز است اما در هر صورت جمع مرخصی‌های ساعتی زمانی که به 8 ساعت برسد، یک روز مرخصی استحقاقی محسوب می‌شود. افراد معمولاً در صورت وجود کارهای خیلی ضروری یا کارهای اداری که نیاز به مراجعه صبح دارد از مرخصی ساعتی استفاده می‌کنند.

نکته دیگر در مورد قانون مرخصی ساعتی، اگر در شرکتی افراد ساعات کاری روز پنجشنبه را موظف باشند در طول هفته پر کنند و به صورت توافقی پنجشنبه تعطیل باشد بنابراین استفاده از مرخصی استحقاقی در طول هفته نیابد بیشتر از مجموع ساعات کاری موظفی گردد و اگر میزان مرخصی ساعتی بیشتر از کل مرخصی استحقاقی قانون کار در طول ماه شود در واقع حکم مرخصی بدون حقوق و کسر از کار را خواهد داشت و کارفرما می‌تواند برای آن ساعت بیمه هم پرداخت نکند.

ماده ۷۰ قانون کار می‌‌گوید، مرخصی کمتر از یک روز کار جزء مرخصی استحقاقی منظور می‌‌شود. در برخی ادارات و سازمان‌ها عنوان «مرخصی کمتر از دو ساعت و سه ساعت» برای انجام کار‌های ضروری کارگران تعریف شده که بیش از آن، مرخصی یک روز کامل محاسبه می‌‌شود.

مرخصی ازدواج و مرخصی فوت اقوام درجه یک

کلیه کارگران در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدر و مادر و فرزندان می‌توانند از 3 روز مرخصی با حقوق به عنوان مرخصی ازدواج در قانون کار یا مرخصی فوت اقوام درجه یک در قانون کار استفاده کنند (ماده ۷۳). مشمول این قانون در مورد ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان حق برخورداری از ۳ روز مرخصی با استفاده از مزد را خواهند داشت.

مرخصی ازدواج و مرخصی فوت بستگان درجه یک در قانون کار هر دو با مرخصی استحقاقی تفاوت دارند و به طور جداگانه محاسبه می‌شوند. طبق قانون کار استفاده از مرخصی ازدواج و مرخصی فوت بستگان به هیچ وجه به عنوان مرخصی استحقاقی محاسبه نمی‌شود.

ضمناً طبق ماده ۷۳ قانون کار، زمان استفاده از این مرخصی‌ها همزمان با فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان و یا ازدواج دائم بوده و قابل انتقال نیستند. بنابراین نمی‌توان مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت بستگان را به زمانی دیگر منتقل و از آن استفاده کرد.

معرفی انواع مرخصی ها؛ مرخصی بین تعطیلی

گاهی برای مثال بعد از تعطیلی جمعه یکشنبه و دوشنبه هم تعطیل رسمی اعلام می‌شود و شاغل تمایل دارد که شنبه را هم از تعطیلی کاری استفاده کند. در صورت انجام این کار، روزهای یکشنبه و دوشنبه تعطیل رسمی بوده اما شنبه، جزء مرخصی استحقاقی فرد محسوب شده و از آن کسر می‌گردد که اصلاحا در قانون مرخصی بین‌التعطیلی یا مرخصی بین تعطیلی گفته می‌شود.

سئوال بسیار پرتکرار در این زمینه این است که آیا در مرخصی استعلاجی روزهایی که تعطیل رسمی هست و بین مرخصی هست جزء مرخصی استعلاجی محسوب می‌شود؟

پرداخت غرامت دستمزد کارگران بیمه شده در ایام مرخصی استعلاجی و مرخصی مربوط به ایام بارداری به عهده سازمان تامین اجتماعی است. چنانچه تعطیلات رسمی بین مرخصی استعلاجی واقع گردد، جزء مرخصی استعلاجی محسوب شده و کارگر استحقاق دریافت مزد از کارفرما را ندارد.

مستند به ماده ۶۴ قانون کار سقف مرخصی استحقاقی کارگران در سال ۲۶ روز کاری است و چنانچه ایام تعطیل رسمی بین روزهای مرخصی واقع گردد، جزء این ۲۶ روز محاسبه نمی‌شود.

مرخصی زایمان چند روز است و چند بار قابل استفاده است؟

طبق ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ۲۰/۰۳/۹۲ مدت مرخصی زایمان زنان شاغل در بخش‌های دولتی و غیر دولتی ۹ ماه تمام است. همسران افراد یاد شده (زنان شاغل) نیز از دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی با استفاده از مزد) علاوه بر مرخصی‌های استحقاقی از بدو تولد نوزاد برخوردار می‌شوند.

البته لازم به ذکر است که در بخش خصوصی و شرکت‌های مشمول قوانین صندوق تأمین اجتماعی همچنان مرخصی زایمان بر مبنای ۶ ماه به زنان شاغل تعلق می‌گیرد و مرخصی اجباری همسران آن‌ها نیز تنها در صورت تأیید کارفرما قابل استفاده است. مرخصی زایمان جزء سوابق زن کارگر محسوب و در این مدت از طرف سازمان مذکور غرامت ایام بارداری به بیمه شده پرداخت می‌شود. (ماده 67)

مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن ۹ ماه است. حقوق این ایام، توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود و کارفرما در لیست وارد می‌کند. نظر قانون اداره کار در مورد مرخصی زایمان براساس تبصره ۱، ماده ۷۵ قانون کار پس از پایان مرخصی، کارگر زن به کار سابق خود باز می‌گردد و این مدت با تائید سازمان تأمین اجتماعی جزء سوابق خدمت وی محسوب می‌شود.

نکته مهم این است که مرخصی زایمان می‌تواند قبل از به دنیا آوردن نوزاد آغاز شود. بنابراین مادران باید به این نکته توجه کنند که امکان استفاده 6 ماه مرخصی قبل از زایمان نیز وجود دارد اما حتما باید 3 ماه آن به بعد از زایمان موکول شود.

همچنین باید اشاره کنیم این مرخصی فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که دارای سابقه 60 روزه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی باشند، در غیر این صورت امکان استفاده از مرخصی زایمان برای مادران عزیز وجود نخواهد داشت.

مرخصی حج در قانون کار؛ استفاده از مرخصی بدون حقوق کارمندان

مرخصی حج یکی دیگر از انواع مرخصی در قانون کار است. هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضه حج واجب در تمام مدت کار خویش فقط برای یک نوبت یک ماه به عنوان استحقاقی استفاده نماید.

ماده ۶۷ قانون کار می‌گوید، هر کارگر حق دارد در تمام مدت کار خود تنها برای یک نوبت به منظور ادای فریضه حج واجب تمتع یک ماه مرخصی حج بگیرد. کارگر می‌تواند از ۳۰ روز مرخصی تحت عنوان «مرخصی استحقاقی» به شرطی که ۳۰ روز مرخصی ذخیره داشته باشد، بهره‌مند شود و چنانچه مرخصی طلب نداشته باشد باید از مرخصی بدون حقوق کارمندان حج استفاده کند.

مرخصی بدون حقوق تامین اجتماعی

• حداکثر مرخصی بدون حقوق در قانون کار، ۲ سال است. در طول مرخصی بدون حقوق قرارداد کار به حال تعلیق در می‌آید و پس از مرخصی، کارگر به کار سابق خود بازمی‌گردد. ماده ۱۶ قانون کار درباره قوانین مرخصی بدون حقوق است. استفاده از مرخصی بدون حقوق باید با موافقت کارفرما صورت بگیرد، چون نظر قانونگذار در خصوص قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی یا دیگر مرخصی‌های بدون حقوق استفاده می‌کنند، این است که قرارداد کار به حال تعلیق درآید و پس از آن کارگر به کار سابق باز گردد.
• موارد استفاده از مرخصی بدون حقوق کارمندان شامل تحصیل، انجام سفر‌های طولانی، امور شخصی، گرفتاری‌های خانوادگی، تغییر کار و گذراندن دوره آزمایشی برای کار جدید است. مرخصی بدون حقوق حداکثر دو سال است که در صورت استفاده از مرخصی تحصیلی، به مدت دو سال دیگر قابل تمدید است.

از مرخصی‌های بدون حقوق، مرخصی تحصیلی است که به مدت دوسال دیگر قابل تمدید است. در موارد فوق یکی از شرایط مرخصی بدون حقوق، ارائه درخواست به کارفرما و تایید شدن آن است.

در مرخصی بدون حقوق در قانون کار، چنانچه کارگر استحقاقی نداشته باشد و از طرفی نیاز به مرخصی داشته باشد مجاز است با موافقت مسئول ذیربط از مرخصی بدون حقوق استفاده نماید. سقف استفاده از مرخصی بدون حقوق در طول سال، یک ماه است.

مرخصی پاس شیر در قانون کار

براساس ماده ۶ قانون ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر و نیز حمایت از مادران شیرده، کارگر زن مجاز است برای مدت دو سال، یعنی تا دو سالگی نوزاد روزانه به مدت یک ساعت از مرخصی ساعتی (مرخصی پاس شیر) به منظور شیردهی به نوزاد استفاده کند.

لازم به ذکر است که زمان مرخصی پاس شیر طبق قانون کار، می‌تواند در ابتدای شروع ساعت کاری و یا در انتهای ساعات کاری در نظر گرفته شود. ضمناً برای مادرانی که صاحب فرزندان دو قلو یا چند قلو هستند روزانه به مدت دو ساعت از مرخصی ساعتی (پاس شیر) می‌توانند برخوردار شوند.

تعریف مرخصی‌ استفاده نشده | پول مرخصی استفاده نشده

براساس ماده ۶۶ قانون کار، کارگر نمی‌تواند بیش از ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند و اگر شخصی در طول سال از مرخصی استفاده نکند، می‌تواند کل مبلغ مربوط به انواع مرخصی استفاده نشده خود را از شرکت دریافت نماید. اما اگر بخواهد می‌تواند ۹ روز مرخصی را ذخیره کند و مابقی آن باید در پایان سال به کارگر پرداخت شود.

معمولاً در شرکت های خصوصی، در پایان سال همزمان با محاسبه عیدی با استفاده از فرمول محاسبه عیدی و واریز آن، پول مرخصی استفاده نشده کارمندان نیز واریز می‌شوند. براساس قانون مدیریت خدمات کشوری کلیه کارکنان دولتی مجاز به ذخیره مرخصی خود تا سقف ۱۵ روز هستند.

مرخصی همواره می‌تواند به عنوان یک عامل تشویقی برای کارمندان محسوب شود و همکاری کارفرمایان با آن‌ها برای استفاده از انواع مرخصی در این زمینه راهگشا است. در هر حال رفتن کارمندان به مرخصی سبب افزایش انرژی و روحیه‌ی آن‌ها می‌شود و قادر خواهند بود با خلاقیت بیشتری مسائل و موضوعات مربوطه را پیش ببرند.

ماده 66 قانون کار

ماده 66 قانون کار به صراحت اعلام کرده که کارگر نمی‌تواند بیشتر بیش‌تر از 9 روز مرخصی سالانه خود را ذخیره کند. در قانون سابق امکان ذخیره مرخصی و انتقال آن وجود نداشت و مطابق تبصره 2 ماده 15 قانون کار 1337 کارگر می‌بایست از تمام ایام مرخصی استحقاقی در هر سال استفاده کند. اما در قانون جدید این امکان فراهم شده که 9 روز به سال بعد منتقل شود.

آیا مبلغ مرخصی به ورثه کارگر تعلق می‌گیرد؟

در صورت فوت کارگر میزان مرخصی باقیمانده وی بر حسب حقوق روزانه محاسبه و به ورثه آن پرداخت می‌شود. البته برای دریافت مبلغ مرخصی باید مراحل قانونی وراثت طی گردیده و تعداد وراث و یا قیم آن‌ها کاملاً مشخص باشد و مبلغ مرخصی طبق قانون به آن‌ها پرداخت می‌شود.

البته اگر روزهای ذخیره داشته باشد در غیر این صورت چیزی به ورثه تعلق نخواهد گرفت و در صورت از کارافتادگی کارگر و یا بازنشستگی یا تعطیلی کارگاه میزان مرخصی‌های باقیمانده محاسبه و به فرد پرداخت می‌شود.

پرداخت مبلغ تعطیلی کاری در این مواقع به صورت جداگانه صورت نمی‌گیرد بلکه در کنار محاسبه سایر حق و حقوق کارگر این موضوع هم بررسی و محاسبه شده و به مجموع طلب شخص افزوده می‌شود.

سوالات متداول

در مقاله انواع مرخصی در قانون کار به بررسی، تعریف و محاسبه هر یک از مرخصی‌ها پرداخته‌ایم. اگر هنوز سوالی در مورد قانون مرخصی وزارت کار دارید، آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. همکاران ما پاسخگوی تمام سوالات شما در زمینه انواع مرخصی خواهند بود. اگر هم برای کسب و کار خود به دنبال نرم افزار حسابداری هستید، می‌توانید از طریق شماره ۰۲۱-۸۱۰۲۲۰۰۰ با مشاورین ما در ارتباط باشید.