همان‌طور که می‌دانید، سلامت مالی یک سازمان به فعالیت حسابرسان و تهیه گزارش حسابرسی توسط آنها بستگی دارد. حسابرسان کلیه اسناد مالی و حسابداری یک شرکت را با هدف اطمینان از درستی آنها بررسی می‌کنند تا در صورت مشاهده اشتباهات مالی، آنها را به مدیران مربوطه گزارش دهند. با استفاده از گزارش حسابداری می‌توان برنامه مالی درستی برای سازمان‌ها در نظر گرفت و مدیران را از صحت اسناد حسابداری مطمئن کرد. در ادامه این مقاله از سپیدار سیستم با ما همراه باشید تا گزارش‌های حسابرسی، انواع آنها و استانداردهایی که دارند را به طور کامل شرح دهیم.
تعریف گزارش حسابرسی
گزارش حسابرسی، گزارشی است که توسط حسابرسان متخصص و کاربلد با هدف بررسی صورت‌های مالی شرکت، تهیه می‌شود. حسابداران در طول بازه‌های زمانی معین، گزارش‌هایی را از صورت‌های مالی شرکت تهیه می‌کنند که به آنها گزارش حسابرسی می‌گویند. شما به‌عنوان صاحب یک کسب و کار و شخص حقوقی باید به یک فرد متخصص در حوزه حسابرسی اعتماد کنید تا تمام گزارش‌های حسابرسی شما را بدون کوچک‌ترین ایرادی تهیه کند.
هدف از تهیه گزارش حسابرسی چیست؟
گزارش‌های حسابرسی به منظور پیشگیری از بروز هر گونه تقلب و یا اشتباه در صورت‌های مالی در اختیار مدیران و سهام‌داران شرکت قرار گرفته می‌شود. این گزارش‌ها در بازه‌های زمانی مختلف، اطلاعات طبقه‌بندی شده‌ای را با هدف اطلاع از عملکرد مالی شرکت ارائه می‌کنند. مستنداتی که باید در گزارش حسابرسی ذکر شود شامل موارد زیر است:
- ترازنامه
- صورت درآمد
- صورت گردش نقدی
- صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام
انواع گزارش حسابرسی چیست؟
نتیجه گزارش‌ها به‌وسیله حسابداران مالیاتی، معمولاً به چند شیوه تهیه می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
• گزارش حسابرسی مقبول: این نوع گزارش انواع استانداردهای غیر مشروط و مطلوب را در بر می‌گیرد.
• گزارش حسابرسی مشروط: در صورتی که حسابداران نتوانند شواهد کافی و مستندی دریافت کنند، گزارش حسابرسی را به روش مشروط ارائه می‌دهند.
• گزارش حسابرسی عدم اظهارنظر: در صورتی که ابهام یا محدودیتی برای حسابدار به وجود بیاید، امکان اظهار نظر در مورد صورت‌های مالی هم برای وی وجود ندارد. به همین منظور گزارش حسابرسی او به صورت عدم اظهار نظر ثبت می‌شود.
• گزارش حسابرسی استاندارد: اگر در گزارش‌های مالی تمامی استانداردهای لازم رعایت شوند، این گزارش استاندارد است.
• گزارش حسابرسی مردود: اگر حسابدار نتواند تطابقی بین اسناد مالی و اصول حسابداری پیدا کند، گزارش به صورت مردود ارائه می‌شود.
گزارش حسابرسی چطور تهیه می‌شود؟
حسابداران برای اینکه بتوانند گزارش حسابرسی تهیه کنند، باید به 4 اصل مهم توجه داشته باشند که در ادامه آنها را لیست می‌کنیم:
• حسابدار باید اصول حسابداری را در تهیه گزارش مد نظر قرار دهد.
• اصول حسابداری باید در حسابداری مالی قابل پذیرش باشند.
• تمامی اطلاعات مالی شرکت باید بدون نقص و به صورت کامل در اختیار حسابداران قرار بگیرد.
• اظهار نظر کارشناس حسابداری به صورت واضح باشد.
تمامی این کارها می‌تواند توسط حسابدار خارجی مستقل یا حسابدارهای داخلی انجام شود که در ادامه به معرفی هر کدام می‌پردازیم:
- حسابدار خارجی مستقل: حسابداران خارجی مستقل به طور معمول در خارج از شرکت‌ها فعالیت کرده و دارای علم و دانش کافی درباره حسابداری هستند. این افراد معمولاً با تأسیس مؤسسه یا به عنوان مشاور مالیاتی به شرکت‌های مختلف مشاوره‌های مالی و حسابداری می‌دهند. حسابداران خارجی مستقل بر اساس نرخ‌های مصوبه در ازای دریافت مبلغی مشخص گزارش‌های حسابداری شرکت‌ها را تهیه می‌کنند.
- حسابدار داخلی: حسابداران داخلی معمولاً پرسنل و کارکنان یک شرکت خاص بوده و وظیفه تهیه گزارش حسابرسی را بر عهده دارند. این افراد گزارش‌های مختلف را در اختیار مدیران و سهام‌داران شرکت‌ها قرار می‌دهند و در کنار تهیه این گزارش‌ها وظایفی حسابداری دیگری نظیر بررسی خریدوفروش‌ها، بررسی میزان بدهکاری و بستانکاری و… بر عهده‌شان است.
مراحل تهیه گزارش حسابرسی چیست؟
چند نکته مهم و اساسی در تهیه گزارش حسابرسی وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- اولین مرحله برای تهیه گزارش حسابرسی تعیین عنوان گزارش است.
- دومین مرحله شناخت مخاطب و دانستن این نکته است که گزارش‌های حسابداری برای چه کسانی تهیه می‌شود.
- حالا نوبت به مقدمه می‌رسد که شامل تاریخ، دوره تحت پوشش و توضیحات مرتبط می‌شود.
- چهارمین مرحله شرح وظایف هیئت مدیران در صورت مالی گزارش است.
- در پنجمین مرحله باید مسئولیت حسابرس توضیح داده شود. این مرحله به منظور مشخص‌شدن اظهارنامه‌های حسابدار با استانداردهای حسابرسی صورت می‌گیرد.
- حالا نوبت به اظهار نظر حسابدار می‌رسد. در این مرحله اظهار نظر حسابدار باید به شکل مشروط، مقبول و… ارائه شود. در اینجا باید تمامی استانداردها هم مد نظر قرار گرفته باشند.
- هفتمین مرحله درباره حسابداری کلیدی است که به مشتری مرتبط می‌شود.
- هشتمین بخش مربوط به امضا است.
- در نهمین مرحله باید تاریخ درج شود.
استانداردهای تهیه گزارش حسابرسی چیست؟
رعایت 3 استاندارد اساسی و مهم در تهیه گزارش‌های حسابداری اهمیت زیادی دارد که در ادامه توضیحشان می‌دهیم:
- استانداردهای عمومی که در برگیرنده دانش، استقلال و مراقبت‌های حرفه‌ای است.
- استانداردهای مالی مثل بررسی اسناد، کنترل و جمع‌آوری آنها یا برنامه‌ریزی مالی.
- استانداردهای گزارشگری شامل اموری مثل کنترل افشا، اظهار نظر و… می‌شوند.
چه زمانی گزارش حسابرسی تهیه می‌شود؟
گزارش‌های حسابداری باید به موقع ارائه شوند. در غیر این صورت، شرکت متأخر در ارائه این گزارشات مجبور به پرداخت جریمه می‌شود. در واقع شرکت‌ها باید بابت تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی، مالیات بیشتری بپردازند.
سخن آخر
در این مقاله درباره چیستی گزارش حسابرسی به طور کامل حرف زدیم و نکات آن را بررسی کردیم. در گزارش‌های مالی که انواع مختلفی دارند، اطلاعات مختلفی به سهام‌داران، مدیران و بانک‌ها داده می‌شود. با این اطلاعات می‌توان از وضعیت مالی شرکت‌ها با خبر شد و در مورد آن تصمیمات مختلفی گرفت. اگر شما جزو هیئت مدیره یا سهام‌داران شرکت خاصی هستید، حتماً باید درباره تنظیم گزارش‌های حسابداری اطمینان پیدا کنید.
سوالات متداول
گزارش حسابرسی چه زمانی تهیه می شود؟
بر طبق قانون و بر اساس قانون 272 مالیات مستقیم، شرکت‌هایی که از شرایط آیین‌نامه‌ها برخوردارند، باید نهایتاً تا سه ماه بعد از زمانی که تعیین شده، صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکتشان را در کنار اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.
انواع گزارش حسابرسی چیست؟
نتیجه گزارش‌ها به‌وسیله حسابداران مالیاتی، معمولاً به چند شیوه تهیه می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
• گزارش حسابرسی مقبول
• گزارش حسابرسی مشروط
• گزارش حسابرسی عدم اظهارنظر
• گزارش حسابرسی استاندارد
• گزارش حسابرسی مردود