حسابرسی داخلی به معنی رسیدگی و نظارت به امور مالی یک شرکت توسط یک فرد یا افراد حرفه‌ای است. این افراد که به آن‌ها حسابرس می‌گویند، گزارش‌های حسابرسی را با توجه به برخی نکات مهم تهیه کرده و در اختیار مدیران سازمان‌ها قرار می‌دهند. حسابرس‌ها باید بر اساس یک قاعده و اصول خاص گزارش‌ها را تهیه کنند تا اسناد مالی یک شرکت به درستی اعتبارسنجی شده و کلیه فعالیت‌های حسابداری نیز صحت‌سنجی شوند. اما هنگام تهیه گزارش حسابرسی داخلی باید به چه نکاتی توجه کرد؟با این مقاله از سپیدار سیستم همراه باشید.
حسابرسی داخلی چیست؟
حسابرسی داخلی یا به انگلیسی (Internal Audit) با هدف جلوگیری از هر نوع سوء‌استفاده یا خطاهای مالی در شرکت‌ها توسط افرادی حرفه‌ای انجام می‌شود. حسابرس یا حسابرس‌های داخلی درست مثل یک فیلتر عمل کرده و جلوی هرگونه اشتباه سهوی یا عمدی را می‌گیرند تا صحت فعالیت‌ها و امور مالی شرکت‌ها را تضمین کنند.
فردی که وظیفه کنترل و صحت‌سنجی امور مالی را بر عهده دارد، با مسئولیت حقوقی بالا، تمامی مدارک و اسناد مالی یک شرکت را در اختیار داشته و به همین دلیل باید وظایف خود را به درستی انجام دهد تا دچار مشکلات حقوقی نشود. یک حسابرس داخلی باید به تمامی اصول و قواعد حسابداری آشنا بوده و بر تمامی امور مالی شرکت‌ها نظارت داشته باشد تا کوچکترین خطاها را هم یافته و با برنامه‌ریزی مناسب، تمام مشکلات مالی را برطرف کند.
گزارش‌های حسابرسی در دو نوع گزارش‌های مالی و حسابداری و گزارش‌های عملیاتی تهیه می شوند. حسابرس با گزارش‌های مالی به کنترل بودجه، حقوق کارمندان، روش‌های پرداخت و … می‌پردازد. او در گزارش‌های عملیاتی نیز با امور انبار داری، نیروهای انسانی و … سروکار داشته و باید در این زمینه گزارش‌هایی تهیه کند. در هر دوی این گزارشات حسابرس باید به برخی نکات توجه داشته باشد تا اطلاعاتی درست و مفید در اختیار مدیران سازمان‌ها بگذارد.
نکات مهم در تهیه گزارش حسابرسی
فرصت‌هایی برای بهبود عملکرد سازمان و شرکت‌ها از طریق حسابرسی داخلی پیدا می‌شوند. به منظور یافتن این فرصت‌ها، حسابرس باید گزارش‌های مالی را به درستی تنظیم کند. او برای انجام این کار می‌بایست طبق مراحلی که در ادامه لیست می‌کنیم پیش برود تا نهایتا یک گزارش بی‌نقص و مناسب را تحویل مدیران مجموعه بدهد:
- پیدا کردن افرادی که در سیستم مالی شرکت نقص یا مشکلی به وجود آورده‌اند.
- هدف‌گذاری برای رسیدگی به امور مالی.
- ایجاد یک تیم حرفه‌ای برای حسابرسی داخلی.
- بررسی تمامی امور مالی داخلی سازمان.
- ایجاد لیست داده‌های گزارش‌های مالی.
- اجرایی کردن برنامه نهایی حسابرسی داخلی
نحوه تهیه گزارش حسابرسی
حالا که با نکات مهم در تهیه گزارش حسابرسی آشنا شدید، روش تهیه این گزارش‌ها را هم در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم:
1. تهیه کاور برای گزارش حسابرسی
در کاور گزارش حسابرسی باید اطلاعات مهمی مثل عنوان گزارش، نام حسابرس مسئول، تاریخ پایان حسابرسی و نام شرکتی که برای آن امور حسابرسی داخلی آن‌جا شده ذکر شوند. این اطلاعات یک دید کلی نسبت به گزارش حسابرسی به مدیران ارشد می‌دهد.
2. تهیه مقدمه و خلاصه کار اجرایی برای گزارش حسابرسی
حسابرس داخلی باید در بخش مقدمه گزارش، اطلاعات کلی درباره امور مالی رسیدگی شده بدهد. در واقع هر چیزی که قبل از خواندن گزارش نیاز است تا خواننده بداند، باید در بخش مقدمه بیان شود. با این اتفاق، هر کسی که گزارش مالی حسابرسی را بخواند، متوجه دلیل ایجاد این گزارش می‌شود.
ایجاد خلاصه کار اجرایی بعد از تهیه مقدمه در گزارش حسابرسی الزامی است تا مدیران مجموعه از نتایج کار انجام شده اطلاعاتی به دست آورند. در بخش خلاصه کار اجرایی باید به موضوعاتی مثل نتایج رسیدگی به امور مالی، اهداف و تاریخ شروع و پایان حسابرسی ذکر شوند.
3. معرفی اصطلاحات استفاده شده در گزارش حسابرسی
یکی از نکات مهم در تهیه گزارش حسابرسی، قرار دادن لیست اصطلاحات استفاده شده توسط حسابرس در گزارش است. با تهیه این لیست هر کسی چه داخل و چه خارج از مجموعه که گزارش را بخواند، آن را درک کرده و متوجه اصطلاحات به کار برده شده در آن می‌شود.
4. بحث درباره طرح حسابرسی
در این بخش حسابرس داخلی باید تمامی مراحل رسیدگی به امور مالی شرکت و مجموعه را بررسی کند. او همچنین باید در این بخش تمامی معیارها و اصول انتخاب افراد محاسبه‌شونده و ایجاد گزارش ارزیابی‌شده را توضیح دهد.
5. بررسی صحت گزارش توسط حسابرس
اگر در فرآیند ایجاد گزارش حسابرسی چیزی با استانداردهای تثبیت‌شده تطبیق نداشت، حسابرس باید بر اساس حقایق و شواهدی که در دست دارد، به این موضوع رسیدگی کند.
6. ایجاد لیست “توصیه ها” برای سازمان
بخش توصیه‌ها به منظور بهبود عملکرد سازمان‌ها توسط حسابرس داخلی در گزارش تهیه می‌شود. در این بخش حسابرس وقایع حال حاضر را بررسی کرده و فرآیندها و حوزه‌های ناکارآمد مالی شرکت‌ها را شناخته و لیست می‌کند. او همچنین تمامی بخش‌های سازمان را که مطابق با استانداردها نیست در این بخش مشخص و اقدامات لازم برای رفع این مشکل را نیز لیست کرده و توضیح می‌دهد. نهایتا حسابرس با ارائه توصیه‌های مختصر برای بهبود عملکرد سازمان، بخش توصیه‌ها را هم به پایان می‌رساند.
سخن آخر
در این مطلب به نکات مهم درباره تهیه گزارش حسابرسی و روش تهیه این گزارش توسط حسابرس‌های داخلی پرداختیم. اکنون می‌دانید که حسابرسی چیست و باید چه استانداردها و نکاتی را در تهیه گزارش حسابرسی داخلی رعایت کنید تا یک گزارش کامل، منطقی و درست در اختیار مدیران سازمان‌ها و مجموعه‌ها قرار دهید. رعایت این نکات برای تمامی حسابرس‌های داخلی الزامی است و اگر کسی آن‌ها را در تهیه گزارش‌ها در نظر نگیرد،با کوچکترین اشتباهی درگیر مشکلات حقوقی می‌شود. پس اگر به عنوان حسابرس داخلی یک سازمان فعالیت دارید، قبل از تهیه هر گزارش حسابرسی حتما به نکات و مطالبی که در این مطلب بیان کردیم توجه داشته باشید.
سوالات متداول
حسابرسی داخلی چیست؟
حسابرسی داخلی یا به انگلیسی (Internal Audit) با هدف جلوگیری از هر نوع سوء‌استفاده یا خطاهای مالی در شرکت‌ها توسط افرادی حرفه‌ای انجام می‌شود. حسابرس یا حسابرس‌های داخلی درست مثل یک فیلتر عمل کرده و جلوی هرگونه اشتباه سهوی یا عمدی را می‌گیرند تا صحت فعالیت‌ها و امور مالی شرکت‌ها را تضمین کنند.
چگونه گزارش حسابرسی تهیه کنیم؟
روش تهیه این گزارش‌ها به شرح زیر است که در مقاله به بررسی هر کدام پرداخته ایم:
1. تهیه کاور برای گزارش حسابرسی
2. تهیه مقدمه و خلاصه کار اجرایی برای گزارش حسابرسی
3. معرفی اصطلاحات استفاده شده در گزارش حسابرسی
4. بحث درباره طرح حسابرسی
5. بررسی صحت گزارش توسط حسابرس
6. ایجاد لیست “توصیه ها” برای سازمان