قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال 1387 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و قرار بر این شد که به مدت 5 سال به صورت آزمایشی اجرا شود. در دی ماه سال 1400 قانون مالیات بر ارزش افزوده مورد بازبینی قرار گرفت و قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مورد تصویب قرار گرفت. این مالیات در ابتدا با نرخ 5/1 درصد تصویب شد و در ادامه چند مرحله افزایش یافت.
برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده هم در قانون موقت مالیات بر ارزش افزوده و هم در قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده اولین موضوعی که باید مورد بحث قرار گیرد، پایه مالیاتی است. در کنار پایه مالیاتی موضوع دیگری که از اهمیت بالایی برخوردار است بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده است که این مورد هم در قانون جدید تفاوت‌های زیادی با قانون قبلی مالیات بر ارزش افزوده دارد.
پایه مالیات بر ارزش افزوده
در نظام مالیات بر ارزش افزوده مالیات به خدمات و کالاها تعلق می‌گیرد. تمام کالاها و خدماتی که مالیات بر ارزش افزوده به آنها تعلق می‌گیرد به عنوان پایه مالیات بر ارزش افزوده شناخته می‌شوند. نکته مهمی که در رابطه با پایه مالیات وجود دارد این است که بدانید پایه مالیات بر ارزش افزوده در قانون جدید از دی ماه سال 1400 شامل موارد جدیدی میشود و برخی از مواردی که قبلاً جزء پایه مالیاتی بودند در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده حذف شده‌اند. اگر در خصوص مباحث مالیاتی نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، میتوانید به صفحه آموزش مالیات مراجعه کنید.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
نرخ مالیات بر ارزش افزوده، در واقع درصدی از پایه مالیاتی است که مؤدیان مالیاتی باید در موعدهای تعیین شده به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. نرخ‌های مالیات با توجه به نوع مالیات تفاوت دارند. نرخ رسمی مالیات بر ارزش افزوده برابر 9% است که البته باید دقت کنید در موارد استثنایی ممکن است این نرخ بالاتر یا پایین‌تر از 9% باشد. برای مثال نرخ مالیات بر ارزش افزوده واکسن طبق قانون جدید برابر 2% است. در مقاله نرخ مالیات بر ارزش افزوده 1401 میتوانید جدول تغییرات نرخ مالیات بر ارزش افزوده و مواردی که با نرخ صفر محاسبه می‌شوند را ببینید.
فرمول محاسبه 9 درصد ارزش افزوده
قبل از محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، ابتدا خیلی کوتاه با هم مرور کنیم که “ارزش افزوده چیست؟”. ارزش افزوده، افزایش ارزش یک کالا در مراحل تولید است. در حقیقت ارزش افزوده تفاوت ارزش محصول یا خدمتی که به مشتری ارائه شده با مجموع ارزش مواد اولیه و خدمات واسطه‌ای است.
برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده باید محاسبه آن را به تفکیک برای خریدار و فروشنده بنویسیم. در هنگام فروش، فروشنده باید حاصل‌ضرب نرخ مالیات در مبلغ مالیات بر ارزش افزوده را از خریدار دریافت کند. از طرف دیگر در هنگام خرید، خریدار باید حاصل‌ضرب نرخ مالیات بر ارزش افزوده را در قیمت آن کالا به فروشنده بپردازد.
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده= بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزش افزوده)
محاسبه انلاین مالیات بر ارزش افزوده
برای محاسبه ارزش مالیات بر ارزش افزوده، میتوانید از ماشین حساب محاسبه ارزش افزوده استفاده کنید:
محاسبه‌های مالیات را به سپیدار بسپارید
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
ارسال صورت‌حساب به سامانه مؤدیان
فایل خرید و فروش فصلی
دیسکت بیمه و مالیات
تحریر دفاتر قانونی
مثال عددی مالیات بر ارزش افزوده
برای مثال اگر برای تولید یک صندلی 1000 تومان هزینه چوب، 200 تومان میخ و 2000 تومان هزینه نیروی کار پرداخت شود و این صندلی به قیمت 4000 تومان به فروش برسد، ارزش افزوده ایجاد شده برابر با 800 تومان خواهد بود.
توجه داشته باشید که در هر مرحله از تولید و توزیع، به ارزش کالا اضافه میشود و به تبع آن قیمت کالا نیز افزایش می‌یابد.
نهایتاً پس از پایان هر فصل مؤدی باید مابه‌التفاوت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده در هنگام خرید با مالیات بر ارزش افزوده دریافت شده در هنگام فروش را در اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ذکر کند و پس از بارگذاری این اظهارنامه، مبلغ مابه‌التفاوت را به اداره امور مالیاتی پرداخت نماید.
سخن پایانی
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که بسیاری از مدیران مالی یا مدیران کسب‌وکارها نیاز دارند بدانند کسب‌وکارشان از نظر مالیاتی در چه وضعیتی قرار دارد یا برای مقاصد نظارتی نیاز به محاسبه مالیات بر ارزش افزوده‌ای که باید در پایان هر فصل پرداخت کنند پیدا می‌کنند. ما در این مقاله ابتدا پیش نیازهای درک مالیات بر ارزش افزوده (پایه مالیاتی و نرخ مالیات بر ارزش افزوده) را تعریف کردیم و در ادامه سعی کردیم نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده برای خریدار و فروشنده را آموزش دهیم و در نهایت نحوه محاسبه مقدار مالیات بر ارزش افزوده پرداختی به سازمان امور مالیاتی توسط شرکت‌ها را به شما نشان دادیم.