در ابتدای سال قانون جدید چک 1400 مبنی بر اصلاح فرایندهای صدور و وصول چک در ادامه قانون چک که از آبان 1397 وضع شده بود، از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد. این قانون در پی افزایش پرونده‌های شکایات مربوط به چک، برای پیشگیری از انواع کلاهبرداری‌ها در زمینه نوشتن یا نقد کردن چک، جلوگیری از ارائه چک بلامحل و همچنین ثبت تمام مراحل از زمان صدور تا وصول چک در سامانه اینترنتی، و دسترسی سریع و آسان به وضعیت چک‌ها به اجرا درآمده است. طبق این قانون تمامی چک‌ها باید در سامانه صیاد ثبت شوند، و دسته چک‌های قدیمی به صورت گذشته صادر نخواهد شد.
چک صیادی چیست؟
به سامانه “صدور یک پارچه دسته چک” سامانه صیاد و به انواع چک بانکی که قابلیت ثبت و پیگیری در این سامانه را دارند، چک صیادی گفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی چک صیادی وجود شماره منحصر به فرد برای هر برگه چک و قابلیت استعلام گیری این کد با استفاده از پیامک یا سامانه اینترنتی می‌باشد.
همه چک‌های صیادی دارای ویژگی ظاهری یکسان می‌باشند و تنها نام و نشانه بانک صادر کننده حساب چک‌ها با یکدیگر متفاوت است. همه چک‌های صیادی به رنگ صورتی و بنفش چاپ شده‌اند و شماره سریال چک در مقابل نور ماورای بنفش تغییر رنگ می‌دهد.
عبارت “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است” در قسمت پایین و سمت چپ چک درج شده است. همچنین گیرنده چک، علاوه بر کد 16 رقمی، با اسکن بارکد درج شده در بالای چک امکان استعلام وضعیت آن را دارد. نشانه سامانه صیاد به صورت نامرئی و قابل رویت زیر نور در زمینه چک و به صورت مرئی در پایین چک درج شده است.
مزایای چک صیادی چیست؟
- عدم امکان دریافت دسته چک توسط افراد فاقد صلاحیت و با سابقه چک برگشتی
- امکان ثبت فوری چک سرقتی و یا مفقودی
- جلوگیری از کلاهبرداری و جعل چک
- عدم امکان صدور چک بلامحل
- عدم امکان صدور چک حامل و حذف ظهرنویسی و پشت نویسی چک
- عدم نیاز به مراجعه حضوری به بانک برای استعلام وضعیت و وصول چک
- امکان استعلام وضعیت چک قبل از دریافت، انتقال و یا عقد قرارداد وابسته به آن
- امکان پیگیری قانونی آسان در صورت بروز هرگونه مشکل یا بدحسابی صاحب چک
چگونه می‌توانیم چک صیادی دریافت کنیم؟
شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت چک صیادی مانند دسته چک‌های قدیمی است.
مراحل دریافت دسته چک
- مراجعه به بانک صادر کننده دسته چک
- استعلام سابقه شخص و حساب
- رفع سوءاثر از چک‌های برگشتی قبلی
- افتتاح حساب سپرده با شرایط ذکر شده
- معرفی و ثبت اطلاعات معرف
- ثبت درخواست دسته چک
- دریافت دسته چک
نحوه صحیح نوشتن چک صیادی
در چک‌های صیادی مشکل خط‌خوردگی و جعل مبلغ و امضای چک و همین‌طور پشت نویسی و الحاق توضیحات، حل شده است. از آنجایی که صاحب چک بعد از نوشتن چک باید تمام اطلاعات مربوط به برگه چک، مبلغ، تاریخ سررسید و اطلاعات دریافت‌کننده چک را در سامانه صیاد ثبت کند، دست بردن در متن یا جعل چک تقریباً غیر ممکن است. اما همچنان نکاتی وجود دارد که قبل از ثبت چک در سامانه باید به آن توجه کنید. بهترین حالت آن است که از پرینتر و برنامه‌های دارای فرمت چاپ چک استفاده کنید و دست‌نویسی نکنید. در نظر داشته باشید پشت‌نویسی و خط‌خوردگی در چک صیادی ممنوع است و در صورت وقوع چک را از اعتبار ساقط می‌کند. از این رو با دقت بالا نگارش چک را انجام دهید. در کنار امضای خود نام و نام خانوادگی خود را هم درج کنید. همچنین اگر صاحب چک فرد حقوقی باشد، در محل امضای صاحب چک، حک مهر واحد حقوقی نیز الزامی است.
آموزش ثبت چک صیادی
ثبت، انتقال و وصول چک صیادی به سه روش امکان پذیر است و صاحبان چک صیادی می‌توانند بسته به انتخاب خود از یکی از سه شیوه استفاده کنند. همچنین گیرنده چک هم در هنگام دریافت چک باید به بررسی صحت اطلاعات چک و تأیید دریافت آن اقدام کند.
روش‌های ثبت، استعلام و دریافت چک صیادی
- استفاده از اینترنت بانک: تمامی بانک‌های صادر کننده چک صیادی در خدمات اینترنت بانک خود، ثبت چک صیاد را قرار داده‌اند. شما برای استفاده از این روش بعد از فعال کردن اینترنت بانک خود می‌توانید از امکانات آن استفاده کنید.
- استفاده از اپلیکیش اختصاصی سامانه صیاد (ساد 24): این اپلیکیشن توسط سامانه صیاد طراحی و ارائه شده است. شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت این سامانه این اپلیکیشن را روی دستگاه موبایل خود نصب کنید.
- استفاده از وب‌سایت سامانه صیاد: به نشانه bmi.ir
راهنمای استفاده از وب‌سایت سامانه صیاد (ثبت چک توسط صاحب چک)
1 ورود به سایت، انتخاب نوع حقیقی یا حقوقی صاحب چک و انتخاب نوع عملیات مورد نظر مانند ثبت چک از گزینه‌های سمت راست صفحه:
2 احراز هویت با استفاده از شماره موبایل و شماره ملی و ورود به سامانه پیچک:
3 وارد کردن کد پیامکی ارسال شده و ورود:
4 ثبت اطلاعات کارت بانکی که چک صیاد را روی آن دریافت کرده‌اید:
5 ثبت شناسه 16 رقمی صیادی درج شده بر روی برگه چک:
6 ثبت شماره سریال/سری چک، مبلغ، تاریخ سررسید و توضیحات:
7 ثبت کدملی و نام گیرنده چک:
8 نمایش اطلاعات ثبت شده جهت بررسی صحت یا ویرایش در صورت نیاز و تأیید آن‌ها:
9 نمایش اطلاعات چک و ثبت نهایی:
راهنمای استفاده از وب‌سایت سامانه صیاد (تأیید دریافت توسط گیرنده چک)
1 وارد کردن شناسه 16 رقمی چک صیاد و تأیید دریافت استعلام شناسه:
2 مشاهده اطلاعات چک و تأیید آن در صورت صحت اطلاعات یا رد چک در صورت مغایرت اطلاعات:
3 ثبت توضیحات (درصورت نیاز) و تأیید نهایی:
استعلام چک صیاد
برای استعلام چک صیاد از تمام روش‌هایی که برای ثبت چک نام بردیم قادر به استفاده هستید. اما راه آسان‌تری نیز و جود دارد و آن هم استفاده از USSD کد سامانه صیاد یا همان استعلام به وسیله پیامک است. برای این کار کافی است کد 16 رقمی ثبت شده روی برگه چک را بدون درج هرگونه کلمه یا حرف اضافه به شماره 701701 پیامک کنید. وضعیت چک با 5 حالت سفید، زرد، نارنجی، قرمز و قهوه‌ای اعلام خواد شد:
