حسابداری پخش مویرگی چیست؟

حسابداری پخش مویرگی

حسابداری پخش مویرگی دغدغه افراد فعال در صنعت پخش است که آن را همواره مورد بررسی قرار می‌دهند. پخش مویرگی، عملیات پخش و توزیع کالاها در شبکه گسترده است. تولیدکنندگان در این سبک پخش و توزیع، کالاهای خود را در اختیار حجم وسیعی از خریداران قرار می‌دهند. این گستردگی می‌تواند در محدوده یک شهر یا استان و کشور باشد. گاهی امکان پخش مویرگی محصولات در کشورهای همسایه نیز امکان‌پذیر می‌گردد. راه‌های مختلفی جهت پخش مویرگی وجود دارد که تمامی آن‌ها از طریق دفتر مرکزی کنترل می‌گردد.
به طور کلی پخش مویرگی برای محصولاتی نظیر موادغذایی (کالاهایی با حاشیه سود پایین) استفاده می‌شود ولی امروزه این سبک از فروش در صنایع دیگر مانند کالاهای دیجیتالی، مبلمان خانگی و اداری و تجهیزات و لوازم خودرو هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا شما با مفهموم پخش مویرگی، وظایف، مزایا و معایب سیستم پخش مویرگی و نحوه حسابداری مویرگی و گزارش‌های آن آشنا شوید.

پخش مویرگی یا فروش مویرگی چیست؟

پخش مویرگی روشی از فروش است که تولید کننده محصول خود را به صورت مستقیم به مصرف‌کننده می‌رساند و مصرف کننده محصول را از واسطه خریداری نمی‌کند. این نوع از فروش بیشتر در مورد کالاهایی که زودتر مصرف می‌شوند کاربرد دارد، فروش محصولات مواد غذایی یا آرایشی و بهداشتی می‌تواند نوعی از پخش مویرگی باشد.

پخش مویرگی به چند دسته تقسیم می‌شود؟

به طور کلی پخش مویرگی به دودسته تقسیم می‌شود که شامل پخش گرم و پخش سرد می‌شود:

  • پخش سرد

پخش سرد برای توزیع کالاهایی که تاریخ انقضا ندارند یا با تاریخ انقضا طولانی کاربرد دارد. پخش مویرگی در دسته سرد توسط بازاریابان و ویزتورها برای مشتری ارائه می‌شود و در صورت جلب اطمینان مشتری، کالا برای آن‌ها ارسال می‌گردد و فاکتور صادر می‌شود. کالاهایی مانند پخش دارو و یا محصولات آرایشی و بهداشتی با پخش سرد توزیع می‌گردد.

  • پخش گرم

پخش گرم برای توزیع کالاها با تاریخ انقضا است. این کالاها ماهیت فاسدشدنی دارد. در این سبک توزیع، بازاریابان و ویزیتورها با محصول در محل مشتری حضور پیدا می‌کنند و در صورت درخواست مشتری، کالا را در همان لحظه در اختیارش قرار می‌دهند. محصولات غذایی که معمولا فاسدشدنی هستند، با پخش گرم توزیع می‌گردد.

همچنین شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این دو نوع پخش، به مقاله تفاوت پخش گرم و سرد رجوع کنید.

انواع پخش مویرگی چیست؟

ویژگی‌های شرکت‌های پخش مویرگی چیست؟

شیوه پخش مویرگی در عرصه توزیع دارای دستاوردهای زیادی است. مهمترین ویژگی شرکت‌های پخش مویرگی استراتژی اجرای صحیح فرایند توزیع است. اتخاذ تصمیم درباره کانال فروش، توزیع کالا و زمانبندی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معمولا یک فرایند ساده شرکت‌های پخشی به این شکل است:

  • یک شرکت پخش مویرگی عملیات خود را از انبار آغاز می‌کند.
  • در صورت دریافت سفارش از مشتری، کالا به مشتری تحویل داده می‌شود.
  • تراکنش‌های مالی انجام می‌گیرد.
  • در انتها کنترل و دریافت بازخورد از بازار صورت می‌گیرد.

مدیریت پخش را به سپیدار بسپارید

حسابداری پخش مویرگی چیست؟مدیریت ساده ویزیتورها

حسابداری پخش مویرگی چیست؟محاسبه‌های خودکار پورسانت

حسابداری پخش مویرگی چیست؟گزارش‌های تحلیلی از فروش کالا

حسابداری پخش مویرگی چیست؟تعریف انواع تخفیف

حسابداری پخش مویرگی چیست؟مدیریت بهینه توزیع سرد و گرم

در شرکت پخش مویرگی، کالاها تا آخرین میزان کانال پخش یعنی خرده فروش ارائه می‌شود و هدف در این شرکت‌ها به طور معمول عرضه کالاهایی است که زود به مصرف می‌رسد و از نظر قیمت نیز ارزان هستند. می‌توان گفت پخش مویرگی یا فروش مویرگی محصولات را به نحوی توزیع کرده که محصول همه جا در دسترس باشد و بیشترین خریدار را داشته باشد.

در اکثر اوقات، پخش مویرگی در مواقعی که مشتریان محصولاتی از برندهای متفاوت در اختیار دارند، ضرورت پیدا می‌کند. در واقع هدف از پخش مویرگی این است که با استفاده از مکان‌های فروش در دسترس، بیشترین بازار را تحت پوشش قرار دهد.

انواع شرکت‌های پخش مویرگی و توزیع کالا چیست؟

شرکت‌های پخش مویرگی و توزیع ازنظر ساختار و اندازه باهم تفاوت دارند. شرکت‌ها می‌توانند وابسته و یا مستقل باشند. ما سعی کردیم تا انواع این شرکت‌ها را به اختصار برای شما ارائه کنیم:

انواع شرکت‌های پخش مویرگی

دسته بندی شرکت‌های پخش مویرگی از لحاظ ساختار

شرکت‌های پخش مویرگی از لحاظ ساختار به دو دسته مستقل و وابسته نقسیم می‌شوند:

شرکت پخش مویرگی مستقل

در این نوع از شرکت‌ها با چند اسم تجاری مختلف در یک زمان مشخص همکاری به عمل می‌آید و بیشتر در زمینه صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی فعالیت دارند.

شرکت پخش مویرگی وابسته

این نوع از شرکت‌ها تحت نظر شرکت‌های تولیدی هستند و وظیفه آن‌ها پخش محصولات تولیدی مربوط به خودشان است.

دسته بندی شرکت‌های پخش مویرگی از لحاظ اندازه

اندازه و وسعت شرکت‌های پخشی می‌تواند شامل این موارد باشد:

  • شرکت‌های کوچک محلی

شرکت‌های کوچکی که در مناطق و محل‌های خاصی در یک شهر محصولات خود را عرضه می‌کنند.

  • شرکت‌های متوسط

شرکت‌هایی که پخش محصولات خود را در یک استان انجام می‌دهند و یا حداکثر در دو شهر مختلف به فعالیت می‌پردازند.

  • شرکت‌های پخش به صورت گسترده

اینگونه شرکت‌ها معمولا پخش‌های منطقه‌ای و سراسری دارند و دارای حجم وسیعی از کانال‌های فروش هستند.

مزایا و معایب شرکت پخش مویرگی چیست؟

شرکت‌های پخش مویرگی ابتدا می‌بایست اقدام به پیاده سازی کانال‌های پخش کنند که اینکار مستلزم هزینه‌ی بالایی است. آن‌ها چه در وسعت کم و چه در وسعت پخش بالا می‌بایست این هزینه را انجام دهند، بنابراین شرکت‌های با وسعت پخش بالا، دارای سود و منفعت بیشتری هم هستند.

مزایا و معایب شرکت پخش مویرگی

ما سعی کردیم تا فهرستی از مزایای یک شرکت پخش مویرگی را در این قسمت برای شما جمع آوری کنیم که عبارتند از:

  •  جمع آوری و ارائه اطلاعات از مشتریان و بازار بصورت بهینه شده
  • توزیع گسترده و قدرت پخش شوندگی برای کالاهایی با تاریخ انقضای نزدیک
  • ریسک مالی کمتر با داشتن تعداد مشتریان بیشتر
  • رشد قابل ملاحظه ای از سرمایه به ازای افزایش تعداد کالای قابل عرضه
  • ایجاد اعتبار بیشتر برای تولید کنندگان
  • کم شدن مطالبات به دلیل دارا بودن مشتریان زیاد
  • زیاد شدن نقدینگی
  • ضایعات کم
  • افزایش ارزش اسم تجاری شرکت تولیدی
  • افزایش بلند‌مدت سود و درآمد
  • کاهش احتمال بوجود آمدن رقبای جدید در بازار محصولات غذایی و بهداشتی
  • افزایش اعتبار سازمان در واگذاری نمایندگی پخش محصولات در تمام کشور

همانطور که هر فعالیت اقتصادی دارای مزایا و معایبی است، پخش مویرگی نیز از این مورد استثنا نیست و با چالش‌ها و دغدغه‌هایی مواجه است که در ادامه به مهمترین آن‌ها می‌پردازیم:

  • افزایش مشتری و توسعه پوشش، نیازمند سرمایه در گردش بالایی است
  • مدیریت هم زمان شبکه توزیع (شامل انبار، لجستیک، بخش اداری و فروش) که امر دشواری است.
  • هزینه‌های شرکت بخاطر مواردی مثل خرید ماشین‌های حمل و نگهداری کالا و یا استخدام منابع انسانی افزایش زیادی خواهد داشت.
  • روند انبارداری و نگهداری محصولات، سفارش‌گیری و حمل و… مستلزم دانش و تخصص بالا و مدیریت دقیق است.
  • امکان پوشش همه خرده فروشان و سوپرمارکت‌های سطح شهر وجود ندارد.

آشنایی با کانال‌های توزیع در پخش مویرگی

کانال توزیع، رشته‌ای از کسب و کارها یا واسطه‌ها است که به واسطه آن یک محصول یا خدمات به مصرف کننده نهایی می‌رسد. این کانال می‌تواند شامل عمده‌فروشان، خرده‌فروشان، توزیع‌کنندگان و یا حتی اینترنت باشد. در ساختار کانال‌ها، چهار عامل اصلی وجود دارد:

  • نیازهای مشتری
  • در دسترس بودن
  • تمایل واسطه‌های مناسب
  • توانمندی‌های شرکت

کانال‌ها به شکل‌های مستقیم و غیر مستقیم دسته‌بندی می‌شوند:

  • کانال مستقیم باعث می‌شود مشتری از تولید کننده خوب خریداری کند.
  • کانال غیرمستقیم باعث می‌شود مشتری از یک عمده‌فروش یا خرده‌فروش خریداری کند.

حسابداری پخش مویرگی چگونه انجام می‌شود؟

حسابداری پخش مویرگی زیر مجموعه حسابداری بازرگانی است و کدینگ حسابداری پخش مویرگی بر اساس حسابداری بازرگانی، طراحی می‌گردد. شرکت‌های پخش مویرگی دارای حاشیه سود بسیار پایینی هستند و بنابراین حسابداری آن‌ها در زیر مجموعه حسابداری پخش مواد غذایی قرار داد. در ادامه به شرح مختصری از آموزش حسابداری شرکت‌های پخش و مدیریت پخش مویرگی می‌پردازیم.

حسابداری پخش مویرگی

مدیر فروش شرکت‌های پخش مویرگی مسئولیت تحقق بودجه فروش را برعهده دارد و می‌بایست در رابطه با سود و زیان شرکت پاسخگو باشد. نرم افزارهای مالی برای سهولت حسابداری پخش مویرگی می‌بایست کاری کند تا واحد فروش با زیر سیستم‌ها عملیات یکپارچه‌ای داشته باشد. با کمک یک نرم‌افزار حسابداری، برنامه‌ریزی بهتری برای مدیریت و ثبت حسابداری شرکت پخش انجام می‌شود. حسابداری پخش گرم و سرد بصورت یکسان است و تفاوت آن تنها در انبار و حسابداری انبار آن است.
اما دو رویکرد در رابطه حسابداری شرکت پخش وجود دارد:

  •  فرایند عملیات توزیع و پخش توسط پیمانکار توزیع انجام می‌شود و هزینه آن به پیمانکار داده می‌شود (بر حسب تناژ یا ریال)
  •  فرایند عملیات توزیع، بر عهده فروشندگان و نمایندگان آنان است.

جهت تسویه حساب هم با چند رویکرد روبرو هستیم که البته شرکت‌هایی هستند از هر دو روش در تسویه حساب استفاده می‌کنند:

  • تسویه حساب توسط نماینده شرکت و یا پیمانکار توزیع
  • تسویه حساب توسط فروشنده شرکت

این 2 نکته را در مورد حسابداری شرکت‌‌های پخش مویرگی بدانید.

همانطور که می‌دانید به دلیل پایین بودن حاشیه سود شرکت پخش مویرگی، کنترل‌های سود و زیان به ‌صورت روزانه نقش مهمی ‌در ادامه آن کسب کار خواهد داشت. اما توجه به این دو نکته در ارتباط با مدیریت هرچه بهتر شرکت‌های پخش مویرگی خالی از لطف نیست:

  • شرکت‌های پخش مواد غذایی در تهران نسبت به سایر شهرهای ایران هزینه‌های بیشتری دارند و توصیه می‌شود که در صورتی‌ که شرکت تولیدی بخواهد کالای خود را با توجه به حجم بازار تهران عرضه کند نسبت به عقد قرارداد با یکی از شرکت‌های پخش که دارای سطح پوشش خوبی است وارد مذاکره و عقد قرارداد گردد.
  • در صورتی‌ که مجموعه از سرمایه کافی برای راه‌ اندازی شرکت پخش برخوردار باشد، باید در خصوص جذب منابع انسانی استاندارد بالایی را در نظر بگیرد تا موجب سوخت و اتلاف سرمایه نشود. هزینه شرکت پخش مویرگی مواد غذایی در تهران بیش از 5 درصد نسبت به سایر استان‌ها برای صاحبان سرمایه است.

وظایف واحد حسابداری شرکت‌های پخش مویرگی کدام هستند؟

وظایف حسابداران شرکت های پخش

در حسابداری پخش مویرگی حاشیه سود پایین در مقایسه با شرکت‌های پخش حائز اهمیت است. یکی از مهمترین وظایف حسابدار شرکت پخش، پوشش‌دهی تعداد بالای تراکنش مالی به دلیل ارزان بودن سبد عرضه آن‌هاست و باید تمامی خرده فروشان و فروشگاه‌های مواد غذایی را پوشش دهد. وظایف واحد حسابداری مویرگی  را می‌توان بصورت زیر خلاصه نمود:

  1. حسابداری فروش بر اساس بهای تمام شده کالاهای فروش رفته
  2. محاسبات سود و زیان ناشی از فروش
  3. طبقه بندی اقلام کالاها – کالاها با سود پایین و یا سود بالا ، کالاهایی با گردش تند و یا کند
  4. گزارشات مالی از دوره فروش مانند گزارش گردش کالا در انبار یا دوره وصول مطالبات
  5. محاسبه حقوق پرسنل
  6. محاسبه عملکرد پیمانکاران توزیع
  7. تهیه ترازنامه و صورت‌های مالی

شاخص‌های حسابداری فروش

تا به اینجا به شرح وظایف حسابدار شرکت پخش پرداختیم .حال از مهم‌ترین شاخص‌های حسابداری فروش می‌توان به مواردی که در زیر بیان می‌شود اشاره داشت:

  • قیمت تمام‌ شده کالای خریداری‌ شده و کالای فروش رفته
  • قیمت ضایعات برگشتی
  • سود و زیان کد کالایی به همراه صورت‌ وضعیت بدهی و درآمد شرکت
  • تعداد چک‌‌های رسید نشده و میزان کالای رسید شده
  • مانده وصول مطالبات در بازار و انطباق با سقف بدهی تعیین‌ شده،
  • طبقه بندی مشتریان از نظر مانده بدهی و طلبکاران
  • انحراف از عملکرد بودجه ریالی

چه گزارش‌های مالی در حسابداری پخش مویرگی تهیه می‌شوند؟

صورت‌های مالی که شامل ترازنامه، سود و زیان و صورت و گردش وجوه نقد در صنعت پخش مویرگی کاربرد زیادی دارد که در ادامه به توضیح در رابطه با آن می‌پردازیم.

1. گزارش سود و زیان به تفکیک شعبه و مرکز هزینه

در این گزارش که عملکرد هر شعبه را به تفکیک نمایش می‌دهد، میزان فروش، انبار و سود و زیان را مشخص می‌گردد

2. گزارش از بدهکاران

جریان نقدینگی شرکت‌های مویرگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین پیگیری مکرر بر اساس تاریخ بدهی و وصول به موقع از وظایف مدیران پخش است.

3. گزارش عملیات دوره ای

این گزارش برآورد سرمایه در گردش را نشان می‌دهد. این دوره از زمان خرید کالا از تامین کننده تا زمان وصول پول از خریدار است.

4. گزارش حاشیه سود

این گزارش میزان سود آوری هر کالا را نشان می‌دهد و در برنامه ریزی برای ادامه و یا قطع فروش کالا ضروری است.

5. گزارش از کالاهای برگشتی به علت خرابی و یا گردش نداشتن

این گزارش از انباشت کالاها در انبار می‌کاهد و دوره گردش را طولانی‌تر می‌کند. برای هر کالا متناسب با دوره گردش، میزان برگشتی و خرابی تصمیمات مناسب گرفته می‌شود.

6. گزارش از منابع انسانی

گزارشات منابع انسانی بصورت ماهیانه با پرداخت حقوق و مزایا و پورسانت مشخص می‌گردد. گزارشات منابع انسانی در پخش مویرگی از اهمیت وِیژه‌ای برخوردار است.

7. گزارش تامین کنندگان

گزارش تراکنش‌های مالی با تامین کنندگان در این گزارش نمود پیدا می‌کند. نحوه تامین و میزان کالای تامین نشده در این گزارش قید می‌شود.

8. گزارش تجزیه سنی بدهکاران

 این نوع گزارش به جهت ارزیابی مشتریان شرکت تهیه می‌شود به طوری که بدهکاران و زمان ایجاد بدهی آن‌ها بررسی می‌شود. به موقع تهیه شدن این نوع گزارش و مرتب بودن بر اساس تاریخ ایجاد بدهی بسیار مهم‌ است.

ثبت‌های حسابداری در شرکت پخش مویرگی

اسناد حسابداری در شرکت پخش مویرگی چگونه ثبت می‌شوند؟

شما در ادامه می‌توانید با ثبت‌های حسابداری که بیشترین استفاده را در حسابداری پخش مویرگی دارد، آشنا شوید. اگر شما هم برای ثبت فرایند پخش در شرکت خود از نرم افزار پخش مویرگی استفاده می‌کنید، با ما همراه باشید:

ثبت برگه‌های خروجی

شرحبدهکاربستانکار
حساب‌ها/ اسناد دریافتنی*** 
تخفیفات فروش*** 
فروش ***

تسویه فروش

بعد از ثبت فروش نوبت به تسویه فروش می‌رسد. اگر برگشت از فروش داشتیم ابتدا آن را ثبت می‌کنیم:

شرحبدهکاربستانکار
برگشت از فروش*** 
حساب‌ها/ اسناد دریافتنی ***

سپس

شرحبدهکاربستانکار
موجودی نقد و بانک*** 
حساب‌ها/ اسناد دریافتنی ***

اسناد دریافتنی بعد از ثبت، جهت وصول نزد واحد خزانه‌داری نگهداری می‌شود.

خزانه داری

در واحد حسابداری از کل اسناد دریافتنی پرینت گرفته شده و سند زیر را صادر می‌شود و به واحد خزانه‌داری تحویل داده می‌شود.

شرحبدهکاربستانکار
اسناد دریافتتی / خزانه‌داری*** 
اسناد دریافتنی/ حسابداری ***

بعد از تحویل اسناد توسط واحد خزانه‌داری، اسناد بررسی می‌شود. اگر تاریخ بروز بود آن را برای وصول نزد بانک برده و ثبت زیر انجام می‌شود:

شرحبدهکاربستانکار
بانک*** 
اسناد دریافتنی ***

اگر تاریخ اسناد بروز نبود برای وصول نزد بانک واگذار می‌شوند و ثبت زیر انجام می‌شود:

شرحبدهکاربستانکار
اسناد در جریان وصول*** 
اسناد دریافتنی ***

بعد از مغایرت‌گیری صورتحساب‌های بانکی، اسناد وصول شده ثبت می‌شوند:

شرحبدهکاربستانکار
بانک*** 
اسناد در جریان وصول ***

اگر بعضی از چک‌ها وصول نشود و برگشت خورده باشند در این صورت ثبت زیر انجام می‌شود:

شرحبدهکاربستانکار
حساب‌ها/ اسناد دریافتنی*** 
اسناد در جریان وصول ***

وظیفه پیگیری چک‌های برگشتی به عهده فروشنده است اگر فروشنده نتواند چک را وصول کند ثبت زیر انجام می‌شود:

شرحبدهکاربستانکار
اسناد نزد فروشنده*** 
حساب‌ها/ اسناد دریافتنی ***

چرا در فرایند پخش به نرم افزار حسابداری نیاز داریم؟

امروزه در شرکت‌های کوچک و یا متوسط هم نیاز به نرم افزار احساس می‌شود و آن‌ها هم ترجیح می‌دهند تا با تکیه بر اطلاعات و اعداد و ارقام، تصمیم‌گیری‌های حساس را انجام دهند. اما این موضوع در شرکت‌های پخشی به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است چراکه برای خرید و فروش و تصمیم‌گیری بر روی کالاهای پرفروش حتما نیاز به نرم افزاری قابل اعتماد داریم تا گزارش‌های بسیار حیاتی را با حداکثر دقت به ما بدهد.

شرکت سپیدار سیستم در این مسیر سخت در کنار شرکت‌هایی است که فرایند سفارش‌گیری و پخش را انجام می‌دهند. شما می‌توانید با مراجعه به این لینک، دموی رایگان را دریافت کنید و با ویژگی‌ها و گزارشات بسیار متنوع نرم افزار پخش سپیدار آشنا شوید. در ضمن با شماره 81022222 هم می‌توانید تماس بگیرید.

سوالات متداول


حسابداری پخش مویرگی چگونه انجام می‌شود؟

دو رویکرد در رابطه حسابداری شرکت پخش وجود دارد:

  • فرایند عملیات توزیع و پخش توسط پیمانکار توزیع انجام می‌شود و هزینه آن به پیمانکار داده می‌شود (بر حسب تناژ یا ریال)
  • فرایند عملیات توزیع، بر عهده فروشندگان و نمایندگان آنان است.

جهت تسویه حساب هم با چند رویکرد روبرو هستیم که البته شرکت‌هایی هستند از هر دو روش در تسویه حساب استفاده می‌کنند:

  • تسویه حساب توسط نماینده شرکت و یا پیمانکار توزیع
  • تسویه حساب توسط فروشنده شرکت

وظایف واحد حسابداری شرکت‌های پخش مویرگی چیست؟

وظایف واحد حسابداری مویرگی به شرح زیر است:

  1. حسابداری فروش بر اساس بهای تمام شده کالاهای فروش رفته
  2. محاسبات سود و زیان ناشی از فروش
  3. طبقه بندی اقلام کالاها – کالاها با سود پایین و یا سود بالا ، کالاهایی با گردش تند و یا کند
  4. گزارشات مالی از دوره فروش مانند گزارش گردش کالا در انبار یا دوره وصول مطالبات
  5. محاسبه حقوق پرسنل
  6. محاسبه عملکرد پیمانکاران توزیع
  7. تهیه ترازنامه و صورت‌های مالی