حسابداری تولیدی از زمان ایجاد صنعت تولید، تاریخچه دور و درازی دارد.
به گفته مورخان، تولید از اولین صنایع بشر است و نیاز به تولید، منجر به پیشرفت تمام رشته‌های فنی و مهندسی شده است.
تولید یا فرآوری، از کلمات کلیدی علم اقتصاد، به مفهوم تهیه کالا و خدمات مورد نیاز بازار با استفاده از منابع و امکانات موجود است. فعالیّت تولیدی سلسله مراتبی از فعالیت‌ها است که برای تبدیل منابع به کالاهای مورد نیاز صورت می‌گیرد.
در اقتصاد، خلق مطلوبیت از طریق فعالیت نیروی انسانی است. تولید از منظر علم اقتصاد، دربردارنده خلق اشیا توسط انسان نیز هست؛ ولی شامل فعالیت‌های دیگر خدماتی چون نگهداری و تعمیرات، پاکیزه‌سازی، بهداشت محیطی، ارگونومی و غیره هم می‌شود.
آنچه که تولیدکنندگان باید بدانند
تولید مانند سایر انواع کسب و کارها نیست. خرده فروشان و خدمات خود را به فروش می‌رسانند. بازرگانان کالایی را می‌خرند و آن را به شیوه‌ای دیگر می‌فروشند. اما تولید کنندگان هستند که با فرایندهای منحصر به فرد خود، محصولات جدید را از ابتدا ایجاد می‌کنند.
این می‌تواند به چالش‌های حسابداری تولیدی منجر شود. شرکت‌های تولیدی باید مواد خام و هزینه‌های پردازش خود را حساب کنند. اما آنها همچنین باید ارزش محصولات ساخته شده را به دقت شناسایی کنند تا قیمت‌گذاری سودآوری داشته باشند.
پیش بینی تولید
پیش‌بینی تولید جهت شناسایی مواد اولیه مورد نیاز برای تولیدات مختلف کاربرد دارد و به کاربر کمک می‌کند که اگر می‌خواهد محصولاتی با فرمول‌های مختلف تولید کند به چه مواد اولیه‌ای نیاز دارد و با توجه به موجودی‌های ثبت شده در سیستم کاربر چه مقدار مواد باید خریداری نماید.
سفارش تولید محصول
عملیات مورد نیاز برای ساخت محصولات و برنامه مراحل تولید، با توجه به سفارش‌های تولیدی دریافت شده، ظرفیت‌های ماشین‌آلات کارخانه، مواد و ملزومات، تعیین می‌گردد. در نهایت عملکرد تولید شامل میزان تولید واقعی، ثبت و کنترل شده، با توجه به انحراف تولید نسبت به سفارش شناسایی می‌گردد.
فرمول ساخت (BOM)
BOM کوتاه‌شده عبارت (Bill Of Material) یعنی درخت‌واره مواد و قطعات مرتبط به تولید یک محصول است.
BOM یا فرمول ساخت معمولاً به صورت یک جدول از مواد و قطعاتی که مشخصاتی از قبیل استاندارد ابعاد، شکل، جنس مواد، وزن مواد و غیره دارد شناسایی می‌شود اما در ساختار تولید بیشتر به مقدار موجودی کالا و انباری که مواد برای تولید یک محصول از آن خارج می گردد توجه می‌شود.
در اغلب موارد BOM لیست مواد و قطعاتی که نشان دهنده اجزا تشکیل‌دهنده محصول است را نمایش می‌دهد؛ که شامل کلیه اجزا محصول، ترتیب ساخت و تعداد هر یک از اجزا برای ساخت یک واحد از محصول است .
واحدهای تولیدی قبل از شروع فرایند تولید و ساخت یک محصول ابتدا BOM محصول را تهیه می‌کند که این در واقع نسخه اولیه است و در طول فرایند طراحی اولیه تا تولید نهایی احتمالا تغییراتی می‌کند.
در این مواقع عنوان BOM متغیر یا فرمول ساخت متغیر به آن اطلاق می‌گردد. یکی از کاربردهای این جدول در واحد مالی بخصوص حسابداری، صنعتی است که می‌تواند از روی جدول BOM، محصولات را قبل از تولید برآورد قیمت نماید.
توجه:BOM جزو اسناد محرمانه شرکتها است و استفاده کنندگان تنها با مجوز مدیریت به آن دسترسی دارند.
بهای تمام شده کالای ساخته شده
در ادامه به اجزای اصلی بهای تمام شده کالای ساخته شده اشاره می‌کنیم:
هزینه مواد اولیه: آن بخش از مواد مورد مصرف که از کالای ساخته شده جدا نمی‌شود و به طور مستقیم در ساخت کالا نقش دارد را مواد مستقیم گویند. به عنوان مثال آرد در تولید نان از مواد مستقیم شناسایی می‌شود.
هزینه حقوق و دستمزد: حقوق و دستمزدی که در جریان تولید و برای تبدیل مواد به کالا به کارگران و نیروی انسانی پرداخت می‌شود را به عنوان دستمزد تولید شناسایی می‌کنند.
هزینه سربار: کلیه هزینه‌هایی که در جریان تولید اتفاق می‌افتد ولیکن نمی‌توان آنها را به طور مستقیم و مشخص به اقلامی از تولید یا محصولی خاص اختصاص داد به عنوان سربار کارخانه یا سایر هزینه‌ها شناسایی میشوند.
نمونه‌های مشخص این هزینه‌ها؛ مواد غیرمستقیم تولید، دستمزد غیرمستقیم، هزینه تعمیرات و هزینه های استهلاک ماشین آلات، هزینه بیمه و سایر مواد مشابه است.
حسابداری تولیدی چیست؟
هزینه‌یابی شرکتها به خصوص در کارخانه‌ها بسیار حائز اهمیت است. شناسایی این هزینه‌ها تاثیرگذار بر خرید شرکت، مذاکرات، قیمت‌گذاری، ارائه تخفیف، بودجه‌ریزی و غیره است.
سیستم‌های موثر هزینه‌یابی عامل بقای کسب و کارها به خصوص در حوزه تولید است. ثبت و ضبط دقیق اطلاعات و شناسایی هزینه‌های تولید عامل قیمت‌گذاری بهینه فروش است.
نرم افزار حسابداری تولیدی
استفاده از یک نرم افزار حسابداری تولیدی مناسب که بتواند گزارش‌های مورد نیاز شما را ارائه دهد، سبب رشد سازمان شما می‌شود.
با استفاده از یک نرم افزار حسابداری تولیدی دقیق یک شرکت تولید‌کننده می‌تواند هم زمان خطوط تولید، موجودی کالا و فرایند تولید را دقیق‌تر مدیریت کند.
علاوه بر آن اگر می‌خواهید ثبت و گزارش صورت هزینه‌ها و ارزیابی دقیق بر عملکرد تیم تولید را با دقت بررسی کنید، یک نرم افزار حسابداری تولیدی جامع و یکپارچه می‌تواند به شما در انجام این امور کمک کنید.
بنابراین قبل از خرید نرم‌افزار حسابداری تولیدی خود، به موارد زیر توجه داشته باشید:
- به دنبال شرکت‌های معتبر ارائه‌دهنده نرم‌افزار باشید اصولا هر تولید کننده نرم‌افزار نمی‌تواند سیستمی با هدف مدیریت فرایند تولید، سفارش کار و محاسبه بهای تمام شده به شما ارائه کند. سادگی و دقت بالای سیستم از شروط کلیدی خرید نرم‌افزار برای شرکت‌های تولیدی است. به اندازه کافی از تعداد مشتریان راضی شرکت مربوطه مطلع باشید.
- بدانید چه نرم‌افزاری مناسب شماست فرایند تولید برای هر سازمان و شرکتی منحصر به فرد است. تعداد مراحل تولید، زمان تولید، تعداد نیروهای تولید، موارد اولیه مصرف شده و … همگی بر هزینه‌یابی تولید موثر است. بنابراین قبل از خرید نرم‌افزار حسابداری تولیدی باید بدانید که فرایند داخلی کارخانه شما چه نیازمندی‌هایی دارد و چگونه نرم‌افزار حسابداری تولیدی به هزینه‌یابی و مدیریت فرایند آن کمک می‌کند.
- قابلیت ارتقا داشته باشد کسب و کارهای کوچک به هدف رشد و گسترش فعالیت‌شان را آغاز می‌کنند. در نظر داشته باشید که تغییرات نرم‌افزار کار چندان آسانی نیست و انتخاب هوشمندانه‌تر، تجهیز به نرم‌افزاری است که ضمن سازگاری با وضعیت فعلی شما امکان ارتقا به سیستم‌های پیشرفته‌تر هم داشته باشد.
- گزارش‌های تحلیلی و کاربردی ارائه کند
اطلاعات مهم‌ترین ابزار کسب و کارها هستند. با تکیه‌بر تحلیل اطلاعات، قدرت تصمیم‌گیری مدیران افزایش می‌یابد و می‌توانند آگاهانه‌تر تصمیم بگیرند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، بیش از ۷۰درصد کسب‌وکارها در دو سال نخست تاسیس، به‌دلیل عدم‌دسترسی به اطلاعات کافی و عدم تحلیل صحیح آنها، شکست می‌خورند. 
پیشنهاد سپیدار سیستم برای حسابداری تولیدی
بسته تولیدی سپیدار همکاران سیستم، نرم‌افزاری برای مدیریت یکپارچه‌ی فرآیندهای شرکت‌های تولیدی است که متناسب با نیاز این کسب‌وکارها طراحی شده است و کاربری بسیار ساده‌ای دارد. برخی از مهم‌ترین امکاناتی که سپیدار سیستم برای شرکت‌های تولیدی ارائه می‌دهد به شرح زیر است:
- کدینگ پیش فرض تولیدی
به راحتی ازکدینگ پیش فرض شرکت‌های تولیدی استفاده کنید.
- تعیین نقطه سفارش موجودی کالا
از نقطه‌ی سفارش و کالاهای نیازمند سفارش، به‌موقع مطلع شوید.
- مدیریت موجودی انبار
با شمارش کالاها، ثبت انبارگردانی، صدور تگ، کسری و اضافه انبار را شناسایی کنید.
- گزارش جامع از گردش حساب مشتریان و تامین کنندگان
با امکان تهیه صورت حساب طرف مقابل در هر لحظه ارتباط شفافی بین خود و مشتریان ایحاد کنید.
- مدیریت بهینه‌ی دریافت و پرداخت‌ها
تمام فعالیت‌های مرتبط با دریافت و پرداخت را به آسانی ثبت و مدیریت کنید و از آخرین وضعیت چک‌ها در لحظه مطلع شوید.
بسته تولیدی سپیدار همکاران سیستم، شامل سیستم‌های حسابداری، دریافت و پرداخت، مشتریان و فروش و انبار تولیدی است. با خریداری امکانات سیستم تولید، می‌توانید بسته خود را تکمیل کنید:
- امکان تعریف فرمول ساخت (Bill Of Material )
- امکان پیش‌بینی تولید
- امکان مدیریت بهینه‌ی ضایعات
- امکان محاسبه‌‌ی دقیق و ساده‌ی بهای تمام شده
همچنین می‌توانید سیستم حقوق و دستمزد و زیرسیستم‌های ارزی، دو زبانه، ردیابی، دو واحدی و انتقال بین انبارها را به بسته خود اضافه کنید.
سایر امکانات بسته حسابداری تولید سپیدار همکاران سیستم
- تهیه مغایرت بانکی خودکار برای هر حساب
- چاپ چک و کلر بانک
- تهیه گزارش آخرین وضعیت چک‌های دریافتی و پرداختی
- دریافت و پرداخت از طریق چک، حواله، وجه نقد و دستگاه کارت‌خوان
- استفاده از گزارش‌های روزانه و تجمیعی برای ثبت دفاتر قانونی
- تکمیل اظهارنامه‌ی مالیاتی با استفاده از گزارش‌های تراز آزمایشی، ترازنامه و صورت سود وزیان
- انجام عملیات پر حجم پایان سال مالی به شکل خودکار و ساده
در آخــــــر
اگر کسب و کار شما در حوزه تولید فعال است و نیازمند ابزاری جهت مدیریت مالی و حسابداری تولیدی هستید، می‌خواهید بهای تمام شده کالای ساخته شده را دقیق بیابید و تصمیمات دقیق‌تر مدیریتی بگیرید با کلیک بر دکمه زیر اطلاعات تکمیلی جهت دریافت دموی بسته تولیدی سپیدار را دریافت کنید.
